MUZEUM W �OWICZU
Stary Rynek 5/7, 99-400 �owicz
tel. (0-46) 837-39-28, fax 837-36-63

HISTORIA ZBIOR�W.
Historia zbior�w muzealnych w �owiczu si�ga prze�omu XIX i XX wieku i jest zwi�zana z postaci� W�adys�awa Tarczy�skiego - kolekcjonera i spo�ecznika, kt�ry tworzone przez siebie zbiory, udost�pni� w 1905 roku publiczno�ci, pod nazw� "Zbior�w Staro�ytno�ci". W roku 1907, kolekcja W�adys�awa Tarczy�skiego, zosta�a przekszta�cona w "Muzeum Staro�ytno�ci" otrzymuj�c w�asny statut, zatwierdzony przez w�adze administracyjne. Kolekcja zosta�a jednocze�nie przeniesiona z prywatnego mieszkania do pomieszcze� przekazanych na ten cel przez Zarz�d Stra�y Ogniowej Ochotniczej, kt�rej W. Tarczy�ski by� za�o�ycielem.
Muzeum rozwija�o si� szybko do wybuchu I wojny �wiatowej w 1914 roku. Zbiory po�wi�cone historii miasta, regionu, ukazywanych na tle historii Polski, liczy�y w 1914 roku wraz z bibliotek� ponad 3200 eksponat�w. Do kolekcji o charakterze historyczno-artystycznym W. Tarczy�ski w��cza� tak�e, przedmioty i narz�dzia z dziedziny etnografii.
Kilkakrotnie niszczone przez okupuj�ce �owicz wojska niemieckie, Muzeum Staro�ytno�ci utraci�o bezpowrotnie cz�� cennych zbior�w. Przekazane miastu i otworzone ponownie po odzyskaniu niepodleg�o�ci, rozpocz�o dzia�alno�� w 1927 roku jako Muzeum Miejskie im. W�adys�awa Tarczy�skiego. Dzi�ki staraniom Emila Balcera, kolejnego opiekuna czyni�cego starania o powi�kszenie zbior�w, Muzeum zdobywa�o uznanie �rodowisk kulturalnych i naukowych, staj�c si� atrakcj� turystyczn�. W takim kszta�cie organizacyjnym Muzeum funkcjonowa�o do wybuchu II wojny �wiatowej.
Dzia�alno�� Muzeum Miejskiego uzupe�nia�o funkcjonuj�ce od 1910 roku Muzeum Etnograficzne Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego powsta�e w oparciu o kolekcj� wybitnej dzia�aczki spo�ecznej, Anieli Chmieli�skiej. Zbiory Muzeum Miejskiego i Muzeum Etnograficznego pierwotnie mieszcz�ce si� wsp�lnie w budynku zakupionym na cele muzealne przy Starym Rynku 16, udost�pniono publiczno�ci do 1939 roku.
Okres II wojny �wiatowej spowodowa� kolejne straty w kolekcjach muzealnych. W roku 1948 zbiory obu muze�w zosta�y przej�te przez Muzeum Narodowe w Warszawie tworz�c jego Oddzia� (do l kwietnia 1995 roku). Po��czone zbiory otrzyma�y now� siedzib� w odbudowanym ze zniszcze� wojennych i zaadaptowanym do potrzeb muzealnych, gmachu pomisjonarskim, fundacji Kardyna�a Micha�a Radziejowskiego z 1689 roku.
Zbiory Muzeum w �owiczu udost�pniane s� w celach wystawienniczych, naukowych i dydaktycznych. Na ekspozycji sta�ej okresowo zmienianej i uzupe�nianej znajduje si� blisko 3,5 tys. eksponat�w.

WYSTAWY STA�E.

Parter. Sztuka Baroku w Polsce.
Ekspozycja sztuki barokowej mie�ci si� w dawnej kaplicy pod wezwaniem �w. Karola Boromeusza, patrona misjonarzy, wyniesionego na o�tarze przez sob�r trydencki. Kaplica stanowi�a integraln� cz�� za�o�enia misjonarskiego zaprojektowanego przez Tylmana z Gameren, jednego z najwybitniejszych architekt�w dzia�aj�cych w Polsce. Tw�rc� fresk�w z prze�omu XVII i XVIII wieku by� Micha� Anio� Palloni, malarz w�oski doby baroku, dzia�aj�cy na dworach polskich mecenas�w sztuki. Fresk �owicki przedstawiaj�cy uczynki �ycia i glori� �w. Karola Boromeusza(biskupa Mediolanu), w kt�rym zaprezentowana zosta�a w najwi�kszym stopniu malarska sztuka iluzji, uznawana jest jako jedna z najlepszych realizacji tego artysty w Polsce. Pierwotnie wyposa�one w pi�� o�tarzy, wn�trze kaplicy zachowa�o do dzi� nienaruszony wystr�j architektoniczny z bogat� sztukateri� i interesuj�c� kut� krat� z epoki.
Dzia� sztuki baroku prezentuje oko�o 200 obiekt�w sztuki zdobniczej, sakralnej i �wieckiej od ko�ca XVII do drugiej po�owy XVIII wieku oraz neobarokowe formy u�ytkowe z XIX wieku. Uwag� zwracaj� meble tzw. gda�skie oraz pochodz�ce z teren�w �l�ska i Ma�opolski. Po�r�d rze�b wyr�nia si� barokowa Pieta z XVII wieku, kt�ra wraz ze spiralnymi kolumnami o�tarzowymi nawi�zuje do pierwotnej funkcji wn�trza. W gablotach i oszklonych szafkach kredensowych przyk�ady porcelany i fajansu z najlepszych wytw�rni europejskich: mi�dzy innymi cz�� serwisu wiede�skiego z po�owy XVIII wiweku, przyk�ady serwisu tzw. �ab�dziego z Mi�ni, przyk�ady majolik w�oskich, francuskich, holenderskich i niemieckich; szk�a polskie i zagraniczne, wyroby u�ytkowe z metalu, w tym przedmioty sakralne (pateny i kielichy mszalne) oraz przyk�ady polskich tkanin ozdobnych. Wn�trze dawnej kaplicy wykorzystywane jest na koncerty i uroczysto�ci o charakterze oficjalnym.

I pi�tro. Dzia� Historyczny.
Zbiory historyczno-artystyczne zgromadzone w Muzeum w �owiczu licz� 4200 eksponat�w, a ich najstarsza cz�� pochodzi z kolekcji W. Tarczy�skiego. Najstarsze eksponaty nale�� do wydzielonego zbioru archeologicznego (sala nr l) wzbogaconego o wsp�czesne wykopaliska. Gromadzone zabytki prezentuj� wszystkie epoki i kultury, od paleolitu pocz�wszy. Zbi�r archeologiczny zawiera obecnie ponad 700 muzeali�w oraz kilka tysi�cy fragment�w: ceramiki, szk�a, ko�ci; cz�� z nich pochodzi z wykopalisk prowadzonych w okolicznych miejscowo�ciach: np. Mastki - cmentarzysko z epoki br�zu, Niespusza - cmentarzysko z epoki �elaza, R�yce - osada z okresu rzymskiego, Bohe� - grodzisko wczesno�redniowieczne. Na wystawie sta�ej znajduje si� 320 najciekawszych i posiadaj�cych najwi�ksz� warto�� naukow� eksponat�w archeologicznych.
Zbiory dzia�u Historyczno-Artystycznego zgromadzone w kolejnych salach ilustruj� histori� �owicza od czas�w najdawniejszych do II wojny �wiatowej, na tle og�lnym dziej�w Polski.
Do najciekawszych zespo��w obiekt�w prezentowanych na wystawie nale�y zaliczy�:
- zbi�r blach i portret�w trumiennych mieszczan �owickich z XVII/XVIII wieku,
- kolekcj� t�ok�w piecz�tnych cech�w z �owicza, z kt�rych najstarszy si�ga 1579 roku do XX wieku,
- wyroby cech�w �owickich, przedmioty u�ytkowe od XVII do XIX wieku (sala nr 3),
- militaria od XV wieku po II wojn� �wiatow�, po�r�d kt�rych do ciekawszych nale�y bro� okresu powsta� narodowych.
Kolekcj� uzupe�nia zesp� tzw. "czarnej bi�uterii" i pami�tek okresu powsta� narodowych oraz postaci historycznych zwi�zanych z histori� Polski (sale nr 5 i 6). Spory fragment ekspozycji po�wi�cony jest historii stra�y po�arnej (sala nr 6). Wystaw� sta�� ko�czy ekspozycja przedmiot�w i pami�tek zwi�zanych z dwudziestoleciem mi�dzywojennym i II wojn� �wiatow� (sala nr 7), po�r�d kt�rych jest wiele interesuj�cych militari�w o charakterze osobistym (sala nr 5).
Dzia� Historyczno-Artystyczny uzupe�niaj�:
- interesuj�cy zbi�r numizmat�w,
- zesp� oko�o 100 grafik (XVII-XX w.),
- malarstwo, w tym zespo�y prac Stanis�awa Noakowskiego, W�adys�awa Dargiewicza, Zdzis�awa P�gowskiego, Tadeusza Klonowskiego, Zofii Mitr�anki, Urszuli Strza�eckiej. Po�r�d pojedynczych prac znanych artyst�w znajduje si� m.in. pejza� p�dzla J�zefa Che�mo�skiego, rysunek Stanis�awa Wyspia�skiego, akwarela Stanis�awa Ta�skiego.

II pi�tro. Dzia� Etnograficzny.
Dzia� Etnograficzny Muzeum w �owiczu prezentuje zbiory etnograficzne z terenu dawanego Ksi�stwa �owickiego. Zbiory te licz� obecnie blisko 7000 eksponat�w. Najstarsza cz�� kolekcji pochodzi ze zbior�w Muzeum Etnograficznego PTK oraz Zbior�w Staro�ytno�ci W. Tarczy�skiego, kt�rej znaczn� cz�� stanowi cenny w skali kraju zbi�r tkanin i oko�o 200 komplet�w ubior�w; kobiecych i m�skich oraz kilkaset pojedynczych element�w stroj�w z tkaniny samodzia�owej i fabrycznej, ukazuj�cych zmiany zachodz�ce w ubiorze tzw. �owickim od drugiej po�owy XIX wieku po wsp�czesno��. Najstarsze i najciekawsze prezentowane s� na ekspozycji sta�ej (sala nr 4, 5, 8). W zbiorach znajduje si� ponad 1000 tkanin i element�w stroju ukazuj�cych rozw�j haftu od ko�ca XIX w. do czas�w wsp�czesnych.
Dzia� Etnograficzny posiada kolekcj� plastyki dekoracyjnej, w tym m.in. oko�o 2 tys. wycinanek stanowi�cych element dekoracji wn�trz cha�up wiejskich, wyst�puj�cych w trzech formach: "kodry", "gwiozdy", "tasiemki", pochodz�cych od lat osiemdziesi�tych XIX wieku po wsp�czesne (sala nr 6). Zbiory uzupe�niaj� kolekcje: malarstwa ludowego i oleodruk�w od po�owy XIX wieku, rze�by, ceramiki ludowej z okolic Bolimowa (sala nr 10 i ceramika sala nr 3). W zbiorach gromadzona jest tak�e ceramika z innych teren�w Polski z pocz�tku XX wieku, np. pokucka, bia�ostocka, wile�ska, kaszubska (magazyn zbior�w). Na wystawie sta�ej prezentowane s� tak�e kolekcje sprz�t�w i mebli ludowych z okresu dwudziestolecia mi�dzywojennego (sala nr 9) oraz zbi�r narz�dzi rolniczych (sala nr 3), warsztat�w tkackich i sprz�t�w s�u��cych do wytwarzania tkaniny samodzia�owej (sala nr 4).
Dzia� etnograficzny posiada sta�� ekspozycj� plenerow� przy Muzeum, na kt�r� sk�adaj� si� budynki gospodarcze, zagrody i cha�upa z ko�ca XVIII wieku (tzw. bia�a) i zagroda zamkni�ta tzw. "ok�lnik" z drugiej po�owy XIX wieku; ca�o�� uzupe�niona wystaw� sprz�t�w i wozami u�ywanymi w gospodarstwie wiejskim.

Dzia� dokumentacji historycznej.
Powsta� pocz�tkowo jako cz�� zbior�w bibliotecznych w oparciu o dokumenty prywatne W�. Tarczy�skiego i jego zi�cia Emila Balcera; wyodr�bniony z ca�o�ci zbior�w gromadzi obecnie archiwalia i przedmioty o charakterze dokumentu odnosz�ce si� do historii miasta, regionu i kraju. Do najciekawszych zespo��w nale�� dokumenty rodziny Tarczy�skich i archiwalia og�lne (w tym listy), stanowi�ce cenne �r�d�o do poznania kultury mieszcza�skiej prze�omu XIX i XX wieku, zespo�y fotografii si�gaj�ce po�owy XIX wieku, po�r�d kt�rych zwarty zesp� stanowi dokumentacja �owicza z pocz�tk�w XX wieku klisze i prze�rocza przedstawiaj�ce pejza� Polski dwudziestolecia mi�dzywojennego.
W zbiorach znajduj� si� dokumenty r�nych dziedzin �ycia miasta, dokumenty z okresu I i II wojny �wiatowej (w tym afisze, plakaty i obwieszczenia), na osobn� uwag� zas�uguje zbi�r dokument�w i pami�tek dotycz�cych historii i dzia�alno�ci Stra�y Po�arnej w �owiczu, jednej z pierwszych dzia�aj�cych na terenie Kr�lestwa Polskiego.
Zbiory biblioteczne Muzeum, stanowi�ce naturalne uzupe�nienie ca�o�ci zbior�w muzealnych, powsta�y wraz ze zbiorami Muzeum. Najstarsz� cz�� kolekcji stanowi� starodruki (w tym Loviciana) od XVI wieku pochodz�ce ze zbior�w: W. Tarczy�skiego, Romualda Oczykowskiego i Emila Balcera. W bibliotece Muzeum w �owiczu, licz�cej obecnie ponad 4600 pozycji znajduje si� zesp� wydawnictw pochodz�cych z Biblioteki Muzeum Polskiego w Rapperswilu.

WYSTAWY CZASOWE.
Na parterze Muzeum odbywaj� si� wystawy czasowe o r�norodnej tematyce z zakresu etnografii, archeologii, historii i sztuk plastycznych.

OFRETA O�WIATOWA
Muzeum organizuje lekcje muzealne dla szk�. Op�ata za przewodnika wynosi 60 z�.
Lekcje nale�y zamawia� z dwutygodniowym wyprzedzeniem telefonicznie lub osobi�cie w Dziale O�wiatowym Muzeum w �owiczu od poniedzia�ku do pi�tku w godzinach od 10.00 do 15.00, tel.(0-46) 837-39-28, fax (0-46) 837-36-63.
Lekcje odbywaj� si� w terminie od wtorku do pi�tku, w godzinach od 10.00 do 14.00.
Muzeum prosi o dostarczanie pisma z pro�b� o zorganizowanie lekcji (z podaniem numeru szko�y, klasy, telefonu oraz nazwiska nauczyciela lub opiekuna). W przypadku lekcji z pokazem r�kodzie�a nale�no�� dla tw�rcy (r�kodzielnika) reguluje zamawiaj�cy lekcj�. Kontakt z tw�rc� jest mo�liwy za po�rednictwem Muzeum.
Nie prowadzi si� zaj�� z grupami nie um�wionymi. W przypadku rezygnacji z um�wionej lekcji uprasza si� o szybk� informacj�. Zamawiaj�c lekcj� prosimy mie� na uwadze: nie ��czy si� klas, zaj�cia prowadzone s� z grupami licz�cymi nie wi�cej ni� 35 os�b, zaj�cia trwaj� oko�o 60 minut, istnieje mo�liwo�� przeprowadzenia lekcji na zaproponowane przez szko�y tematy, bardzo prosi si� o punktualne przychodzenie na lekcje.

Propozycje temat�w lekcji organizowanych przez Dzia� Merytoryczny Muzeum w �owiczu:

- z zakresu historii miasta i regionu -
l. �owicz w okresie �redniowiecza i renesansu.
2. Historia zamku prymasowskiego na tle rozwoju miasta w XIV-XVIII w.
3. Historia rzemios�a �owickiego.
4. �owicz w okresie napoleo�skim.
5. �owicz w okresie powsta� narodowych.
6. Naczynia i sprz�ty codziennego u�ytku.
7. Powt�rka z historii - s�ynne postaci i wydarzenia zwi�zane z �owiczem.

- z zakresu etnografii -
l. �owickie stroje ludowe i tkaniny dekoracyjne.
2. Historia architektury wiejskiej z terenu dawnego Ksi�stwa �owickiego.
3. Jak mieszkano na wsi i w mie�cie.
4. �owicka sztuka ludowa.
5. Zwyczaje i obrz�dy.
6. Wesele �owickie (lekcja z filmem video).
7. Jak to ze lnem by�o (lekcja z filmem video).

- inne -
l. Historia �owicza i regionu na przyk�adzie zabytk�w archeologicznych.
2. Sztuka baroku w Polsce i Europie na przyk�adzie Kaplicy �w. Karola Boromeusza.

WYDAWNICTWA
Muzeum prowadzi dzia�alno�� wydawnicz�, w ramach kt�rej ukazuj� si�:
- katalogi wystaw czasowych (m.in. Madonny w rze�bie ludowej, Malarstwo Zofii Dembi�skiej, Pasiasty str�j ludowy w Polsce, Malarstwo polskie z kolekcji prywatnej, Chrystus Frasobliwy w rze�bie ludowej),
- informator o Muzeum,
- karty pocztowe ilustruj�ce ekspozycj� muzealn� i skansenow�.
Tego typu publikacje mo�na naby� w sklepiku muzealnym czynnym w godzinach otwarcia Muzeum.


SKANSEN W MAURZYCACH
W odleg�o�ci 7 km. na zach�d od �owicza (dojazd szos� Pozna�-Warszawa, oko�o 8 minut jazdy samochodem), zlokalizowany jest skansen, kt�rego celem jest ukazanie zmian zachodz�cych na wsi �owickiej. Na ponad 17 hektarach gromadzone s� obiekty w uk�adzie zagrodowym, ukazuj�ce wie� w uk�adzie rozproszonym, tzw. owalnic� i p�niejsz� z drugiej po�owy XIX wieku o zabudowie jednostronnej tzw. ulic�wk�, jako charakterystyczne typy urbanistyczne wsi na terenach dawanego Ksi�stwa �owickiego. Budynki mieszkalne i gospodarcze wyposa�one s� w sprz�t i narz�dzia, ukazuj�ce rozw�j form gospodarowania na wsi.
Dotychczas zgromadzono m. in.: cha�up� z drugiej po�owy XIX wieku ze wsi Z�ak�wr Borowy, cha�up� ze wsi Bogoria z ko�ca XIX wieku, stodo�� ze wsi Z�ak�w Borowy z 1948 roku, stodo�� ze wsi Maurzyce z pocz�tku XX wieku, spichlerz-lamus ze wsi Z�ak�w Ko�cielny z 1842 roku, stodo�� ze wsi Wicie z drugiej po�owy XIX wieku obor� kamienn� ze wsi Mastki z lat dwudziestych XX wieku, ku�ni� (rekonstrukcja) z wyposa�eniem lat czterdziestych i pi�dziesi�tych XX wieku.
Na terenie skansenu trwaj� ci�g�e prace nad rekonstrukcjami budynk�w i ich wyposa�eniem.

Skansen czynny jest od godziny 9.00 do zmroku (od maja do pa�dziernika);
cena bilet�w: 2 z�.


MUZEUM w �owiczu
Stary Rynek 5/7, 99-400 �owicz
tel. (0-46) 837-39-28, fax 837-36-63

- czynne od wtorku do niedzieli od godziny 10.00 do 16.00

- ceny bilet�w: normalny 5 z�., ulgowy 3,50 z�., normalny do skansenu 3 z�., ulgowy do skansenu 2 z�.
Z bilet�w ulgowych korzystaj� emeryci i renci�ci, dzieci, m�odzie� szkolna i studenci, �o�nierze zasadniczej s�u�by wosjskowej. Wst�p bezp�atny przys�uguje przewodnikom grup i dzieciom do lat trzech. Bilety rodzinne w cenie bilet�w ulgowych.
- op�ata za filmowanie, fotografowanie przy uroczysto�ciach �lubnych: w kaplicy 100 z�., na terenie dziedzi�ca i skansenu 50 z�.


Z A P R A S Z A M Y !