Zabytki miejscowo�ci dolno�l�skich l i t e r a C
Cerekwica - d. woj. wroc�awskie
- Ko�ci� parafialny �w. Wawrzy�ca, wzmiankowany w
1305 r.
Pierwotny wzniesiony w XV w., obecny gruntownie
przebudowany w
1801 r., powi�kszony o wie�� i kaplic� chrzcieln� w
1910 r. Orientowany,
murowany, jednonawowy, z tr�jbocznie zako�czonym
prezbiterium,
z wie�� od zachodu.
Cesarzowice - d. woj. wroc�awskie
- Ko�ci� parafialny �w. Marcina, wzmiankowany w 1353
r. Obecny gotycki, wzniesiony w XV w., przebudowany w XVIII w.,
restaurowa-
ny w XIX w. i w 1966 r. Jest to budowla orientowana,
murowana z kamienia �amanego, jednonawowa. Do nawy przylega prostok�tne
prezbiterium, od zachodu za� wie�a z namiotowym he�mem. We
wn�trzu wolno stoj�ca, p�nogotycka chrzcielnica, przy�cienne
sakramentarium, dwie
rze�by drewniane, pochodz�ce z ko�ca XV w., i p�yta
nagrobna z pocz.
XVI w.
Ko�ci� otacza cmentarz za�o�ony na planie prostok�ta.
Mur cmentarny, zbudowany z �amanego kamienia w okresie wojny
trzydziestoletniej, posiada szereg strzelnic i podwy�szon� nieco
bram�, zwie�czon� pierwotnie grzebieniem attyki.
Che�miec - d. woj. legnickie
- Ko�ci� filialny �w. Jana Chrzciciela,
wzmiankowany w 1295 r.
Obecny wzniesiony w XVI w., przebudowany w XVIII w.,
restaurowany
w 1959 r. Orientowany, murowany, jednonawowy, z prostok�tnym,
sklepionym, prezbiterium, z wie�� od zachodu.
Che�msko �l�skie - d. woj. jeleniog�rskie
- Miejscowo�� wymieniona ju� w 1289 r. jako
miasteczko nadgraniczne.
W zwi�zku z przej�ciem jej we w�adanie Piast�w �widnicko-jaworskich,
najprawdopodobniej ok. 1275 r. otrzyma�a prawa
lokacyjne. Handlowy
pocz�tkowo charakter osady uleg� zahamowaniu od XVI w.
w zwi�zku.
z upraw� lnu i rozwojem tkactwa, stanowi�cych o jej
szybkim rozwoju,
co potwierdzone zosta�o w 1580 r. przez cesarza Rudolfa
II odnowieniem
praw miejskich i poszerzeniem przywilej�w. Jako w�asno��
klasztoru
krzeszowskiego w okresie od 1621 do 1810 r. Chehnsko
rozwija�o si�
tylko do momentu zaj�cia �l�ska przez Prusy.
Stworzenie bowiem granicy celnej z Austri� wstrzyma�o dalszy rozw�j
tkactwa, powoduj�c tym
samym regres �ycia miejskiego. Dopiero teraz zaczyna d�wiga�
si� ponownie dzi�ki rozwojowi przemys�u Iniarskiego i
wzrastaj�cemu ruchowi,
turystycznemu.
- Ko�ci� parafialny �w. J�zefa, wzmiankowany by� ju�
w 1343 r. Obecny, barokowy, zosta� rozpocz�ty w 1670 r.
prawdopodobnie
wg projektu d'Allio, a uko�czony w 1691 r. przez
architekta konwentu
krzeszowskiego Marcina Urbana. Jest to budowla
orientowana, murowana z kamienia, jednonawowa, z rz�dami kaplic z
emporami. Fasad� zachodni� akcentuje kwadratowa wie�a. Wn�trza nakrywaj�
sklepienia kolebkowe z bogat�, stiukow� dekoracj� geometryczno-ro�linn�.
Zwraca
uwag� r�wnie� bogaty wystr�j rze�biarski o�tarzy,
pochodz�cych z przebudowywanego w pocz. XVIII w. ko�cio�a klasztornego w
Krzeszowie.
- Domy mieszkalne, murowane z kamienia, podcieniowe, zgru-
powane s� wok� Rynku. Pierwotnie o uk�adzie
szczytowym, trzytraktowe, dwu- i trzykondygnacjowe, pochodz�ce z XVII i
XVIII w., restaurowane w XIX w., cz�ciowo zniszczone w 1945 r.,
poddane s� obecnie
gruntownej konserwacji.
- Domy tkaczy, tzw. Dwunastu Aposto��w (ul. Sudecka),
stanowi�
najciekawszy zesp� drewnianych dom�w, powsta�y w
1707 r. jako osada
tkaczy czeskich. Domy wzniesiono w konstrukcji ryglowej
lub zr�bowej,
parterowe o dwutraktowych wn�trzach, z podcieniem i
drewnianym szczytem. Stanowi� one dzie�o jednego zespo�u
ciesielskiego.
- Szko�a parafialna (ul. Ko�cielna 5) zbudowana w 1575
r. na
planie kwadratu, dwukondygnacjowa, o fasadach
ozdobionych renesansow� dekoracj� sgraffitow�.
- Plebania (ul. Powsta�c�w Sl. 2), barokowa, wzniesiona
w 1748 r.
Jest to budowla prostok�tna, dwutraktowa,
dwukondygnacjowa, nakryta
czterospadowym dachem �amanym.
Che�st�w Wielki - d. woj. wroc�awskie
- Ko�ci� filialny �w. Idziego wzniesiono
prawdopodobnie po 1666 r.,
remontowano w 1932 i 1958 r. Jest to budowla drewniana,
o konstrukcji
zr�bowej na podmur�wce ceglanej, jednonawowa, z
prostok�tnym prezbiterium zako�czonym poligonalnie, z kwadratow� wie��
od zachodu,
o wn�trzu nakrytym sklepieniem, pozornym. Wyposa�enie
zachowa�o dwie
rze�by gotyckie z ok. 1400 r., barokowy o�tarz g��wny
z XVIII w. i polichromi� Oskara Krugera z 1922 r.
Chmielno - d. woj. jeleniog�rskie
- Ko�ci� filialny Narodzenia NMP, wzniesiony
w XIV w., przebudowany by� mo�e ok. 1520 r., remontowany w 1615
"r., restaurowany
w XIX w. Orientowany, murowany, jednonawowy, z
kwadratowym prezbiterium, z wie�� od zachodu, nakryty drewnianym,
malowanym stropem
z ozdobnymi listwami. We wn�trzu kamienne tabernakulum
z 1503 r.,
na kolumnie, z ozdobn� balustrad� i p�yta nagrobna z
1625 r.
Chmiel�w - d. woj. wroc�awskie
- Pa�ac p�nobarokowy, wzniesiony w ko�cu XVIII w.,
przebudowany
w pocz�tkach XX w. Murowany, prostok�tny, dwutraktowy,
dwukondygnacjowy, nakryty jest dachem mansardowym. Elewacje
podzielone pionowymi, boniowanymi pasami i ozdobione p�ycinami mi�dzyokiennymi.
Obok skromny budynek stajni, powsta�y wsp�cze�nie z
pa�acem.
- Ko�ci� filialny �w. Marcina, gotycka, wzniesiony w
pocz.
XVI w., powi�kszony o wie��, krucht� i zakrysti� w
1728 r., restaurowany w XIX w., remontowany w latach
19601961. Orientowany, murowany, jednonawowy, z wie�� od zachodu i
kwadratowym prezbiterium,
nakrytym sklepieniem krzy�owo-�ebrowym. We wn�trzu
wyposa�enie
barokowe, na �cianach nagrobki z 2. po�. XVI i pocz.
XVII w.
Chobienia - d. woj. legnickie
- Pierwotnie by� tutaj gr�d wczesno�redniowieczny,
istniej�cy w okresie X/XIXII w., strzeg�cy przeprawy przez
Odr�, przekszta�cony w XIII w.
w zamek, wymieniany ju� w latach 1209 i 1238. Istniej�ca
obok niego
osada rybacka, w pocz. XIV w. lokowana na prawie
polskim, w 1418 r.
otrzyma�a prawo magdeburskie. Nie posiadaj�c w�a�ciwego
zaplecza gospodarczego, miasto rozwija�o si� bardzo wolno.
Zniszczone w 2. po�.
XVIII w. i w 1905 r., uleg� uszkodzeniu w czasie dzia�a�
wojennych
w 1945 r., nale�y obecnie do rz�du niewielkich osad.
- Zamek wzniesiony pierwotnie w XV w., jako za�o�enie
obronne,
rozbudowany ok. 1583 r. na renesansow� rezydencj�,
przebudowany w
XVIII w. i w 1905 r., uleg� uszkodzeniu w czasie dzia�a�
wojennych
w 1945 r. Murowany, rozplanowany wok� prostok�tnego,
wewn�trznego
dziedzi�ca z trzema kolistymi basztami na naro�ach
oraz jedn�, prostok�tn�, na osi elewacji zachodniej mieszcz�c�
sklepion� sie� przejazdow�,
pierwotnie otoczony by� fos� z wod�. Skrzyd�a jedno-
i dwutraktowe,
dwukondygnacjowe zachowa�y na parterze sale sklepione
kolebk� z lunetami. Na elewacjach renesansowe, kamienne obramienia
okien oraz renesansowe i barokowe portale. We wn�trzu malowany strop
z 1583 r.
oraz fragmenty ro�linnej dekoracji stiukowej.
- Ko�ci� parafialny �wi�tych Piotra i Paw�a, obecny
gotycki
wzniesiony w l. po�. XVI w., przebudowany w XVIII w.
restaurowany
w XIX w. Orientowany, murowany, oskarpowany,
jednonawowy, z wie�� od zachodu i pi�ciobocznie zako�czonym
prezbiterium, nakrytym sklepieniem kolebkowym z lunetami. We wn�trzu chrzcielnica
z 1587 r., dwa nagrobki z 1599 i 16.. r. oraz klasycystyczny o�tarz i
ambona z pocz�tk�w XIX w.
- Ruiny ko�cio�a �w. Idziego, pierwotnego ko�cio�a
parafialnego
przedlokacyjnej osady, wzmiankowanego w 1300 r.,
wzniesionego zapewne w l. po�. XIV w., przebudowanego w XVII w., od XIX w.
pozostaj�cego w ruinie. Obecnie zachowane fragmenty mur�w nie
pozwalaj� na
rekonstrukcj� rzutu poziomego budowli.
Chocianowiec - d. woj. legnickie
- Zamek, pierwotnie obronny, za�o�ony by� na
prostok�cie i otoczony
fos� z wod� i wa�em ziemnym. Obecny zosta�
wzniesiony w ko�cu XVI w.
w stylu p�norenesansowym, gruntownie przebudowany w
XVIII i XIX w., cz�ciowo zniszczony w 1945 r. Ten
trzykondygnacjowy, dwutraktowy budynek sk�ada si� z g��wnego korpusu i
dziedzi�czyka, otoczonego murem z dwoma ma�ymi basztami.
- Wiatrak typu ko�lak, zbudowany zapewne w ko�cu XVIII
w., restaurowany w XIX w., remontowany w latach
19581959. Czworoboczny, o konstrukcji s�upowej, szalowanej
deskami, z podwieszonym, gankiem i schodami.
Chocian�w - d. woj. legnickie
- Osada zosta�a za�o�ona jako podgrodzie
zamku, zbudowanego w latach 1297-1299 przez Bolka I, ksi�cia �widnicko-jaworskiego,
dla syn�w Henryka V, ksi�cia wroc�awskiego. Po przej�ciu zamku i
okolicznego terenu
prywatni w�a�ciciele za�o�yli tu w 1713 r. osiedle
targowe. Gwa�towny
rozw�j, przerwany jedynie na kr�tki okres dzia�aniami
wojennymi w
1945 r., rozpoczyna Chocian�w w XIX w. jako o�rodek
przemys�u �elaznego, uzyskuj�c w 1894 r. pe�ne prawa miejskie.
- Pa�ac obecny wzniesiono na miejscu zamku, kt�ry do po�owy
XV w.
by� w�asno�ci� ksi���t legnickich, po czym
przeszed� jako lenno w r�ce
rod�w rycerskich. Obecne za�o�enie pa�acowe ��cznie
z parkiem pochodzi z lat 1728-1732 i najprawdopodobniej
zosta�o zrealizowane wed�ug projekt�w architekta Marcina Frantza z Rewia. Cz�ciowo
restaurowane
w XIX w., powa�nie uszkodzone w 1945 r., zosta�o
zabezpieczone w latach 1959 i 1965-1966. G��wna fasada
budynku, dziewi�cioosiowa, w
�rodku akcentowana jest prostok�tnym ryzalitem,
mieszcz�cym balkonowy portal wej�ciowy, flankowany podw�jnymi
kolumnami, wspieraj�cymi bogato profilowany gzyms. Skromniejsza nieco
jest fasada ogrodowa, r�wnie� z ryzalitem mieszcz�cym klatk� schodow�
i widokowe tarasy. Nad ca�o�ci� budynku g�ruje pot�na,
kwadratowa wie�a, zwie�czona lekkim rokokowym he�mem. W dolnych swych partiach
jest ona
pozosta�o�ci� dawnego �redniowiecznego zamku.
Obok wznosz� si� dwie oficyny, pi�trowe, dwutraktowe,
nakryte dachami �amanymi, o elewacjach podzielonych parami
pilastr�w i sklepionych pomieszczeniach parteru, powsta�e wsp�cze�nie
z pa�acem.
Ca�o�� dope�nia osiowe za�o�enie parkowe z alejami
drzew i prostok�tnym stawem.
- Ko�ci� parafialny Wniebowzi�cia NMP,
barokowy, wzniesiono ok, 1680 r., a restaurowany w latach 18651866 i XX
w. Murowany, za�o�ony na planie krzy�a greckiego z
ramionami transeptu akcentowanymi bogatymi szczytami, prostok�tnym prezbiterium, z
kolist� wie��
od zachodu. We wn�trzu renesansowa chrzcielnica
z 1585 r. i ca�opostaciowy nagrobek z 1584 r.
Chojn�w - d. woj. legnickie
- Pocz�tkowo osada handlowa, zwi�zana z tzw.
Wysok� Drog� z �u�yc na
�l�sk, nale�a�a do ksi�stwa wroc�awskiego, a od
czas�w panowania ksi�cia Henryka V, kt�ry nada� jej pierwsze przywileje
miejskie, przesz�a
do ksi�stwa g�ogowskiego. Dopiero ksi��� Bolko I �widnicko-jaworski
odebra� Chojn�w g�ogowczykom i odda� synom ksi�cia
Henryka Grubego.
W 1333 r. miasto otrzyma�o od ksi�cia legnickiego
Boles�awa III rozszerzone przywileje miejskie, dziel�c od tego czasu
polityczne losy z dynasti� Piast�w legnickich. W 1428 r. Chojn�w zosta�
zniszczony i spalony
w czasie walk z husytami. Dalszy, intensywny rozw�j
miasta wynikaj�cy
m.in. z rozkwitu sukiennictwa w XVI w., przerwa�a wojna
trzydziestoletnia. Przej�cie Chojnowa pod rz�dy pruskie (1740 r.)
nie o�ywi�o miasta, kt�re dopiero od 1845 r., tj. od chwili otwarcia
linii kolejowej z Wroc�awia do Boles�awca, wchodzi w nowy okres dzi�ki
lokalizacji zak�ad�w
zwi�zanych z przemys�em papierniczym i .metalowym,
obecnie rozwija
si� dalej wraz z zapleczem przemys�owym.
- Zamek, Z pierwotnego, zbudowanego zapewne na miejscu
grodu,
�redniowiecznego zamku, spalonego w 1508 r., pozosta�y
jedynie fragmenty mur�w przy budynku renesansowym. W po�udniowo-wschodnim
naro�niku istnia�a okr�g�a wie�a, kt�ra cz�ciowo
zawali�a si� w 1510 r. Za rz�d�w Fryderyka III ksi�cia
legnickiego rozbudowano i przebudowano zamek w stylu renesansowym w latach
1546-1547, Przy budowie zatrudniony by� przypuszczalnie
Franciszek Parr i by� mo�e pod
jego wp�ywem powsta�y renesansowe obramienia okien
oraz bogaty portal z tablic� erekcyjn� z popiersiami ksi�cia, jego
ma��onki i ich herbami.
W czasie wojny trzydziestoletniej i w latach p�niejszych
zamek niszcz�
po�ary, a od 1831 r. zakupuje go miasto, by po cz�ciowej
rozbi�rce obiekt
przebudowa�, dostosowuj�c go do potrzeb administracji.
Obecnie od
1958 r. mie�ci si� tu Muzeum Regionalne.
- Mury obronne wzniesione w ci�gu l, po�.
XIV w., odnowione
i cz�ciowo wzmocnione ok. po�. XV w. zosta�y
zniszczone prawie ca�kowicie przez armi� francusk� w 1813 r. Pierwotnie
posiada�y dwie bramy: g�rn� Boles�awieck� i doln�
Legnick�; dwie furty: po�udniow� Kamienn� (zamurowan� w 1650 r.) i p�nocn�
oraz szereg baszt. Obecnie
pozosta�y jedynie niewielkie fragmenty dawnego pier�cienia
mur�w oraz
gotycka baszta Tkaczy, zbudowana, z ceg�y na rzucie
kwadratu, z o�mioboczn� nadbud�wk� o konstrukcji szkieletowej, zwie�czon�
he�mem odnawianym w 1651, 1749, 1843 i 1967 r. Na �cianach wie�y
widoczne �lady
dawnej wysoko�ci mur�w miejskich.
- Ko�ci� parafialny Niepokalanego Pocz�cia (Rynek).
Obecny,
wzmiankowany w 1335 r., wzniesiono w ci�gu XIV w., a
nakryto sklepieniem gwia�dzistym w 1468 r. Jest to orientowana,
trzynawowa bazylika,
murowana z ceg�y i piaskowca, z prezbiterium prostok�tnym,
zako�czonym poligonalnie. W fasadzie zachodniej, na zako�czeniu
p�nocnej nawy bocznej, wznosi si� pot�na, czworoboczna wie�a z
o�mioboczn� nadbud�wk�, nakryt� murowanym he�mem, pochodz�cym z
ok. 1600 r. Fasada ta zwie�czona jest schodkowym szczytem, wype�nionym
dekoracj�
ceglan� w formie kratownic okiennych. Do ko�cio�a
przylegaj� od p�nocy kruchta, nakryta �ebrowym sklepieniem przeskokowym
z renesansowymi szczytami, dalej zakrystia oraz pochodz�ca z XVI
w. kaplica Bo�ywoj�w. Wn�trze ko�cio�a, gruntownie
odnowione w latach 1910-1911, zachowa�o drewniany o�tarz g��wny i ambon�
pochodz�ce z 2. po�. XVIII w., rze�bion� chrzcielnic� z ok. 1660 r.,
renesansow�, kut� krat�
z 1608 r., a na �cianie kaplicy, rze�biony, ca�opostaciowy
nagrobek Wolfa Bo�ywoja (zm. 1543).
- Pa�acyk (ul, H. Sawickiej) jest to budynek wzniesiony
ok. 1730 r.
wg napisu na portalu zachodnim, p�nobarokowy,
restaurowany w XIX
i XX w. Za�o�ony na prostok�cie, dwukondygnacjowy,
dwutraktowy, nakryty jest dachem dwuspadowym. Zachowa� na parterze
sklepion� kolebk� sie�, a nad portalem wschodnim renesansov/y
kartusz herbowy.
- Domy mieszkalne. Najciekawszy jest dawny dom parafialny
(ul. Bandurskiego 4) wymieniany w 1533 r. jako dom kap�ana
i zapewne wtedy wzniesiony. Jest to obiekt dwutraktowy,
dwukondygnacjowy,
kt�ry zachowa� w przyziemiu pierwotny uk�ad z sieni�
i klatk� schodow�, nakryt� sklepieniem wspartym na wielobocznym
filarze. Przebudowywany po kolejnych po�arach w 1717 i 1820 r., po
przeprowadzeniu
prac adaptacyjnych dla biblioteki w latach 1960-1962,
zosta� w pe�ni
zrekonstruowany.
Zwraca r�wnie� uwag� dom przy Rynku nr 43, pochodz�cy
z 1544 r.,
przebudowany w XVIII i XIX w., z bogatymi, rze�bionymi
w kamieniu.
renesansowymi obramieniami, kt�re najprawdopodobniej
wykona� pracownik warsztatu odbudowuj�cego w tym okresie zamek.
Chomi��a - d. woj. wroc�awskie
- Ko�ci� parafialny �w. Micha�a, wzmiankowany w 1224
r., pierwotny gotycki z XV w., zosta� gruntownie przebudowany w
baroku w latach 1693-1696, restaurowany w 1965 r. Orientowany,
murowany, jednonawowy, z w�szym prezbiterium zako�czonym tr�jbocznie
i wie�� od
po�udnia. Wn�trze prezbiterium nakryte sklepieniem
kolebkowym z lunetami i ozdobione polichromi� z pocz�tk�w XVIII w.,
pozosta�e wyposa�enie barokowe pochodzi z okresu przebudowy ko�cio�a.
Chro�nica - d. woj. jeleniog�rskie
- Ko�ci� filialny �w. Jadwigi, wzmiankowany w 1399 r.
Obecny
wzniesiony zosta� w pocz�tkach XVI w., restaurowany w
XVIII i XIX w.,
remontowany w 1957 r. Orientowany, murowany,
jednonawowy, z wie�� od zachodu i kwadratowym prezbiterium. We wn�trzu
barokowy o�tarz g��wny i chrzcielnica, a w �cianie wie�y trzy
kamienne krzy�e pokutnicze.
- Dawny ko�ci� ewangelicki, wzniesiony w po�. XVIII
w., remontowany w XIX w., opuszczony w 1945 r. Rozplanowany na
wyd�u�onym
o�mioboku, nakryty dachem �amanym o wn�trzu wype�nionym
kondygnacjami drewnianych empor.
Chr�stnik - d. woj. legnickie
- Pa�ac barokowy, wzniesiony w latach 1723-1728 wg
projektu M. Frantza z Rewia, przebudowany w XIX i pocz. XX w. Jest to za�o�enie
prostok�tne z silnie akcentowanymi ryzalitami bocznymi,
trzytraktowe,
trzykondygnacjowe, nakryte dachami �amanymi z
facjatkami i szczytami.
Elewacje dzielone pionowo pilastrami, stoj�cymi na
boniowanym parterze, poziomo - wydatnymi gzymsami. Mury attykowe facjat
i szczyt�w wie�cz� rze�bione w kamieniu wazony i kule. Cz��
wn�trza zachowa�a pierwotn� dekoracj� barokow�, a szczeg�ln�
uwag� zwraca obszerny
hali od ogrodu ze sklepieniem wspartym na czterech
kolumnach.
- Ko�ci� filialny MB Bolesnej, pierwotny wzmiankowany
w 1335 r., obecny wzniesiony ok. 1715 r. przy
wykorzystaniu fragment�w
budowli wcze�niejszej, restaurowany w XIX w.
Orientowany, murowany, jednonawowy, z nie wydzielonym prezbiterium, w ca�o�ci
nakryty
sklepieniem kolebkowym z lunetami, z czworoboczn�,
przechodz�c� w
o�miobok wie�� od zachodu. We wn�trzu trzy
renesansowe i dwa barokowe nagrobki z XVI i XVIII w.
Chr�cina - d. woj. leszczy�skie
- Ko�ci� parafialny �w. Micha�a, wzmiankowany w 1289
r. Obecny wzniesiony w ko�cu XV w., restaurowany w 1932 i 1961
r. Orientowany, murowany, jednonawowy, oskarpowany, z prezbiterium
zako�czonym poligonalnie i wie�� od zachodu. Nad prezbiterium
sklepienie gwia�dziste, nad naw� p�aski strop. We wn�trzu dwa
kamienne sakramentaria,
p�nogotycka rze�ba Madonny z ko�ca XV w. i barokowa
ambona z l. �w. XVIII w.
Chwalibo�yce - d. woj. wroc�awskie
- Ko�ci� filialny �w. Antoniego, wzmiankowany w 1294
r. Obecny
wzniesiony w ko�cu XIII w., przebudowany w XV w.,
restaurowany w
XVIII i XIX w. Orientowany, murowany, jednonawowy,
oskarpowany,
z prostok�tnym prezbiterium nakrytym dwuprz�s�owym
sklepieniem
krzy�owo-�ebrowym, wspartym na rze�bionych
wspornikach, zachowa�
w oknach kamienne dwudzielne maswerki. Wyposa�enie wn�trza,
p�nobarokowe, pochodzi z pocz. XVIII w.
Chwalis�aw - d. woj. wa�brzyskie
- Ko�ci� filialny �w. Jakuba Aposto�a, obecny
barokowy, wzniesiony w latach 1722-1726. Murowany, jednonawowy, z
kwadratowym
prezbiterium, z wie�� od zachodu, o wn�trzu nakrytym
sklepieniem kolebkowym na gurtach sp�ywaj�cych na przy�cienne
pilastry. W nawie
zachowany p�nogotycki tryptyk - ze �w. Ann�
Samotrze� - z pocz.
XVI w.; pozosta�e wyposa�enie, p�nobarokowe, powsta�o
w po�. XVIII w.
Ciechanowice - d. woj. jeleniog�rskie
- Dw�r, pierwotnie wzniesiony w XVII w. jako za�o�enie
obronne z fos�, uleg� gruntownej przebudowie w l. po�. XVIII w.,
restauracji w
XIX w. i remontowi w 1970 r. Za�o�ony na prostok�cie,
dwu- i trzytraktowy, dwukondygnacjowy, z facjatami. Elewacja frontowa
dzielona parami pilastr�w, z balkonowym portalem na osi.
- Ko�ci� filialny �w. Augustyna, wzmiankowany'w 1335
r., zosta� wzniesiony ok. 1577 r., restaurowany w 1964 r.
Orientowany, murowany, jednonawowy, z kwadratowym prezbiterium, dostawion�
do� kaplic� w 1601 r., z wie�� od zachodu. Prezbiterium
nakrywa sklepienie
krzy�owo-�ebrowe, naw� za� drewniany strop z
kasetonami. We wn�trzu zachowa� si� drewniany o�tarz g��wny,
czterostrefowy, o bogatej
dekoracji z 1600 r., ambona z 1605 r., dwa nagrobki �cienne
Krzysztofa Hochberga (zm. 1553) i Krzysztofa Reichenbacha (zm.
1616). Na �cianach
prezbiterium widoczne fragmenty polichromii z pocz�tk�w
XVII w. z postaciami �wi�tych i li�ci akantu, powa�nie
zniszczone w 1901 r.
Ciech�w - d. woj. wroc�awskie
- Pa�ac p�noklasycystyczny, wzniesiony ok. po�. XIX
w.. przebudowany
cz�ciowo w pocz�tkach XX w. Murowany, prostok�tny,
dwutraktowy,
dwukondygnacjowy, nakryty dachem czterospadowym. Na osi
elewacji
frontowej ryzalit akcentowany p�kolist� wn�k�.
- Ko�ci� filialny MB Nieustaj�cej Pomocy,
wzmiankowany w
1371 r. Pierwotny gotycki wzniesiony w 1555 r.,
przebudowany i powi�kszony od zachodu w XVIII w., restaurowany w XIX w.
i w 1960 r.
Orientowany, murowany, jednonawowy, z wie�� od zachodu
i kwadratowym prezbiterium nakrytym sklepieniem krzy�owo-�ebrowym.
Nad naw�
sklepienie kolebkowe z lunetami. We wn�trzu kamienne,
przy�cienne sakramentarium gotyckie, dwie rze�by Madonn z Dzieci�tkiem
- gotyckie
i p�nogotycki relikwiarz drewniany.
Cieplice �l�skie - d. woj. jeleniog�rskie
- Osada, wymieniana w dokumencie w 1281 r. jako Calidus
Fons, ju� w�wczas s�yn�a ze swych ciep�ych �r�de� siarczanych.
Jako darowizna ksi�cia �widnicko-jaworskiego Bernarda nale�a�a ona do
zakonu joannit�w
ze Strzegomia, kt�rzy wznie�li tu gospod�. Po
zlikwidowaniu komendy
joannit�w w 1381 r. Cieplice otrzyma� rycerz Gocza
Schoff i on to w
1404 r. ufundowa� prebend� dla cysters�w z Krzeszowa,
kt�rzy opiekowali si� �r�d�ami do 1810 r. Ju� w 1627 r.
zbudowano tu pierwsze budyn-
ki k�pielowe, a w 1687 r. Cieplice odwiedzi�a Maria
Sobieska wraz z dworem. W 1812 r. miasto naby�a rodzina Schaffgotsch i z
ich inicjatywy w
odbudowanym pa�acu umieszczono wspania�� bibliotek�,
galeri� obraz�w,
gabinet numizmatyczny oraz trzeci co do wielko�ci w
Europie zbi�r ornitologiczny. Powstaj� w tym okresie zak�ady przemys�owe,
kt�re powi�kszone po 1945 r., obok uzdrowiska decyduj� o dalszym
rozwoju miasta.
- Pa�ac (pl. Piastowski 8-10), dawniej Schaffgotsch�w,
wzniesiony
w latach 1784-1788 przez Jana J. Rudolfa z Opola,
restaurowany w
XIX w., adaptowany w latach 1949-1951. Rozplanowany na
wyd�u�onym prostok�cie z bocznymi ryzalitami od ogrodu,
dwutraktowy, trzykondygnacjowy, nakryty jest dachem dwuspadowym z
lukarnami. Wn�trza na parterze sklepione, na pi�trach p�askie -
fasetowe, ozdobione
dekoracj� stiukow�.
- Pawilon zdrojowy, obecnie Dom Kultury, zbudowany w la-
tach 1797-1800 przez Karola G. Geissiera. Rozplanowany
na kwadracie.
z kolumnowym ryzalitem w formie portyku, z centralnym
salonem nakrytym kopu��. We wn�trzach zachowa�y si� fragmenty
dekoracji klasycystycznej.
- Dawny dom kuracyjny, tzw. D�ugi Dom (ul. Ko�cielna
5-7).
Pierwotnie wzniesiony jako klasztor w 1537 r.,
gruntownie rozbudowany
w latach 1689-1692 przez architekta Marcina Urbana z
Lubawki, remontowany w 1965 r. Za�o�ony na wyd�u�onym prostok�cie,
jednotraktowy, z korytarzem komunikacyjnym o wn�trzach parteru
sklepionych
kolebk� z lunetami, trzykondygnacjowy. Elewacje pi�ter
podzielone parami pilastr�w wspartych na boniowanych postumentach
parteru.
- Pa�acyk (ul. Jagiello�ska 2). barokowy, wniesiony w
1734 r.,
opuszczony w 1945 r., adaptowany w latach 1963-1965.
Rozplanowany na rzucie podkowy, dwutraktowy, dwukondygnacjowy,
nakryty dachem mansardowym z lukarnami. Elewacja frontowa z bogato
rze�bionym portalem, podzielona jest pilastrami, zdwojonymi na
naro�ach.
- Dawny klasztor cysterski (ul. A. Mickiewicza 9),
pierwotny ,
wzniesiony ok. 1403 r., przebudowany w 1587 r. Obecny
powsta� w latach 1671-1684, remontowany w okresie 1963-1964. Za�o�ony
wok�
trapezowego dziedzi�ca, jednotrahtowy, z kru�gankiem,
dwukondygnacjowy, o wn�trzach parteru nakrytych sklepieniami
kolebkowymi.
- Teatr zdrojowy, wzniesiony w 1833 r. przez Wojciecha
Tollberga, remontowany w 1965 r. Za�o�ony na prostok�cie, z p�kolist� wi-
downi�, o bogatym, empirowym wystroju wn�trza.
- Ko�ci� parafialny �w. Jana Chrzciciela, wymieniany
w 1318 r., zniszczy� po�ar w 1711 r. Obecny, barokowy,
wzniesiony zosta�
w latach 1712-1714 przez Kaspra Jentscha z Jeleniej G�ry.
Za�o�ony
na prostok�cie, jednonawowy, z rz�dami kaplic i
emporami ponad nimi,
nakryty jest sklepieniami kolebkowymi. We wn�trzu
bogaty wystr�j
pochodz�cy z czas�w budowy ko�cio�a oraz szereg p�yt
nagrobkowych
z XVI i XVII w.
Obok wznosi si� czworoboczna dzwonnica, zbudowana
wiatach 1709-
-1711 przez Eliasza Schulza z Boles�awca.
- Ko�ci� ewangelicki (ul. 1-go Maja), wzniesiony w
latach 1774-1779 przez Demusa z Jeleniej G�ry, remontowany w
1965 r. Za�o�ony na planie prostok�tnym z wie�� od zachodu, o
wn�trzu rozdzielonym dwoma kondygnacjami empor, nakryty czterospadowym
dachem �amanym. Naro�niki elewacji akcentowane s� pilastrami
stoj�cymi na niewielkich postumentach.
Obok, na cmentarzu, trzy kaplice grobowe, pochodz�ce z
ko�ca XVIII i pocz. XIX w.
- Pastor�wka (ul. 1-go Maja 126), barokowa, wzniesiona
ok. 1744 r., przebudowana w pocz�tkach XX w. Za�o�ona na prostok�cie,
dwutraktowa, dwukondygnacjowa, nakryta jest dachem czterospadowym.
Ciep�owody - d. woj. wa�brzyskie
- Zamek, pierwotny wzniesiony w XIV w. jako obronna wie�a
mieszkalna otoczona murem kurtynowym, w 1547 r. zosta� powi�kszony
o budynek mieszkalny i ziemne fortyfikacje wg proj. Giovanni
Bernardo z Verony, przebudowany w 1841 r., uszkodzony w 1945 r.
Jest to za�o�enie p�koliste z wewn�trznym dziedzi�cem, o
skrzyd�ach jedno- i dwutraktowych, dwu- i czterokondygnacjowych, nakrytych
dachami dwuspadowymi z powiekami. Na elewacjach zachowane renesansowe
obramienia drzwi i okien.Obok klasycystyczny spichrz, wzniesiony ok. 1800 r.
- Ko�ci� parafialny �w. Micha�a, wzmiankowany w 1318
r. Obecny wzniesiony w XV w., przebudowany w 1534 r. (m,in.
wyd�u�enie
prezbiterium), odbudowany po po�arze w 1809 r.,
restaurowany w 1867
i 1963 r. Orientowany, jednonawowy, z w�szym zako�czonym
tr�jbocznie i oskarpowanym prezbiterium, nakrytym dwuprz�s�owym
sklepieniem krzy�owo-�ebrowym.
Cierpice - d. woj. wa�brzyskie
- Ruiny pa�acu barokowego wzniesionego w pocz. XVIII w.,
restaurowanego w XIX w., zniszczonego w 1945 r. Za�o�ony na
prostok�cie, dwutraktowy, dwukondygnacjowy, zachowa� obecnie jedynie
mury ze �ladami sklepie� kolebkowych nad pomieszczeniami parteru.
- Ko�ci� filialny �w. J�zefa, wzmiankowany w 1335 r.
Obecny gotycki, wzniesiony w XV w., przebudowany w pocz�tkach
XIX w.,
restaurowany w 1963 r. Orientowany, murowany,
jednonawowy, z prostok�tnym prezbiterium, oskarpowan� na naro�ach wie��
od zachodu. We
wn�trzu trzy nagrobki renesansowe z lat 1539-1611.
Cie�le - d. woj. wroc�awskie
- Ko�ci� filialny MB Tuchowskiej, barokowy, wzniesiony
w 1718
r., restaurowany w 1930 r. Orientowany, murowany, na
planie krzy�a
greckiego, z kr�tkimi ramionami transeptu i wie�� od
zachodu, cz�ciowo wtopion� w elewacj� zachodni�, o wn�trzu nakrytym
sklepieniami
kolebkowymi z lunetami.
Cieszk�w - d. woj. wroc�awskie
- Pa�ac. W 1280 r. by� tu zamek, nale��cy do ksi���t
g�ogowskich.
Obecny barokowy pa�ac zbudowano w pocz. XVIII w., w
latach 1745-
-1779 by� pn w�asno�ci� Katarzyny ksi�nej Sapie�yny.
Bardzo prawdopodobne, �e mury jego kryj� pozosta�o�ci dawnego
za�o�enia. Jest to
budowla murowana, prostok�tna, trzytraktowa,
trzykondygnacjowa, nakryta dachem mansardowym, o skromnym pilastrowym
podziale elewacji, kt�ra po przebudowie w XIX w. zatraci�a wiele
cech zabytkowych.
- Ko�ci� parafialny �w. Jana Chrzciciela istnia� tu
ju� w
1503 r. a barokowa budowla obecna zosta�a wzniesiona z
fundacji Katarzyny ksi�nej Sapie�yny ok. 1753 r., restaurowana
w 1951 i 1957 r.
Jest to za�o�enie jednonawowe z centraln� kopu��,
dwuwie�ow� elewacj�
zachodni� i p�kolistym prezbiterium otoczonym bli�niaczymi
kaplicami. Sklepienia wn�trz sp�ywaj� na gzymsy
podtrzymywane przez kompozytowe pilastry, a bogate - barok owo-rokokowe wyposa�enie, pochodzi z po�. XVIII w.
Cis�w - d. woj. wa�brzyskie
- Ruiny zamku Cisy, zbudowanego zapewne w ko�cu XIII w.
przez
Bolka I ksi�cia �widnicko-jaworskiego, na planie
czworoboku, z kamienia z charakterystycznymi naro�nymi skarpami. Wej�cie
prowadzi�o przez
bram� od zachodu, w naro�niku po�udniowo-wschodnim za�
znajdowa�a
si� kolista wie�a o ponad dziesi�ciometrowej �rednicy.
Naro�nik przeciwleg�y zajmowa� obszerny budynek mieszkalny. W wyniku
dalszej rozbudowy poza murem zewn�trznym powsta� od zachodu
dziedziniec, otoczony nieregularnym murem, dostosowanym do ukszta�towania
terenu, oraz
drugi, od wschodu, z murem, p�okr�g�� bastej� i
bram�. W 1466 r. zamek zosta� mocno zniszczony i nale�y s�dzi�, �e wa�y
otaczaj�ce ca�y
ten zesp� oraz mury z bramami i mostem na fosie
powsta�y w 2 po�.
XV w. jako odbudowa po tych zniszczeniach. Ostatecznie
zamek zosta�
zniszczony i opuszczony ok. 1800 r. Podczas prowadzonych
w latach
mi�dzywojennych prac konserwatorskich zrekonstruowano
mi�dzy innymi bram� zewn�trzn�, a w latach 1965-
-1966 uporz�dkowano mury i ca�o�� otoczenia.
Czarne - d. woj. jeleniog�rskie
- Zamek, dawniej my�liwski, zbudowany w 1559 r.,
rozbudowywany
w 1623 i 1718 r,, uleg� przebudowie w 1892 r.
Czworoboczny dziedziniec
otaczaj� jednotraktowe skrzyd�a o dwu i trzech
kondygnacjach, a naro�niki akcentuj� wie�yczki z klatkami schodowymi.
Czarny B�r - d. woj. wa�brzyskie
- Ruiny zamku, po�o�onego w dolinie rzeki, zbudowanego w
1355 r.
przez Bolka II �widnicko-jaworskiego. Do dzi� zachowa�y
si� jedynie
fragmenty mur�w oraz kolista, wysoko wzniesiona baszta
z granitu.
- Pa�ac barokowy wzniesiony zosta� ok. po�. XVIII w.,
remontowany w XIX w., restaurowany w 1963 r. Za�o�ony na
prostok�cie z p�ytkim ryzalitem na osi, dwutraktowy, dwukondygnacjowy,
nakryty jest
dachem czterospadowym z lukamami. Ryzality dzielone s�
pilastrami
i kolumnami podtrzymuj�cymi gzyms i mur attykowy zwie�czony
wazonami.
-Obok dwie oficyny mieszkalne, pochodz�ce z po�. XVIII
w., przebudowane w XIXw. Prostok�tne, dwutraktowe,
dwukondygnacjowe, nakryte s� dachami �amanymi.
- Nieco dalej zachowa� si� murowany spichrz z XVIII w.
Czelad� Wielka - d. woj. leszczy�skie
- Ko�ci� filialny �w. Stanis�awa, wzniesiony w XV
w., przebudowany zosta� w XVII w., restaurowany w 1966 r.
Orientowany, murowany, jednonawowy, oskarpowany, z kwadratowym prezbiterium
i wie��
od zachodu. Wn�trza nakryte sklepieniem krzy�owym bez
�eber zachowa�y wyposa�enie barokowe pochodz�ce z l. �w. XVIII w.
Czermna - d. woj. wa�brzyskie
- Kaplica cmentarna, barokowa, wzniesiona zosta�a w 1776
r. i nale�y do osobliwych przyk�ad�w makabrycznej w
pewnych wypadkach teatralno�ci epoki p�nego baroku. Wn�trze jej,
o skromnym wyposa�eniu, wype�nione zosta�o czaszkami i piszczelami
ofiar poleg�ych rzekomo w okresie wojny trzydziestoletniej.
- Obok wznosi si� dzwonnica z 1603 r., przebudowana w
1700 r., restaurowana w XIX w. Murowana, czworoboczna, oskarpowana
diagonalnie na naro�ach z nadwieszon� izbic� nakryt�
namiotowym he�mem.
Czerna - d. woj. legnickie
- Zamek, renesansowy, wzniesiony ok. 1558 r. przez Jana
Lindnera,
cz�ciowo przebudowany w 1725 r,, powi�kszony od
wschodu ok. po�.
XIX w., remontowany w latach 1959-1960. Murowany, za�o�ony
na
prostok�cie, z niewielk� wie�yczk� od po�udnia,
trzykondygnacjowy, nakryty dwoma r�wnoleg�ymi dachami dwuspadowymi. Wn�trza
dwutraktowe zachowa�y sklepienia sieciowe w trzech
pomieszczeniach parteru.
Elewacje podzielone gzymsami mi�dzykondygnacjowymi uj�te
s� w naro�ne bonie. Od wschodu i zachodu wie�cz� je pary
wolutowych szczyt�w o bogatym podziale pilastrami i gzymsami. Po�udniowy
portal wej�ciowy, o prze�wicie zamkni�tym p�koli�cie, ujmuj�
wn�ki i pilastry na
postumentach podtrzymuj�ce belkowanie o fryzie
ozdobionym herbami,
zwie�czone par� tr�jk�tnych szczyt�w flankuj�cych
tarcz� z herbem
w�a�cicieli. Pole pomi�dzy pilastrami wype�niaj�
rozety w kasetonach.
Zachowa� si� r�wnie� fragment krajobrazowego parku z
XIX w.
Istniej�ce zabudowania gospodarcze, zgrupowane wok�
prostok�tnego dziedzi�ca, murowane, pochodz� z po�. XIX w.
Czernica - d. woj. jeleniog�rskie
- Dw�r, wzniesiony pierwotnie w epoce renesansu w 1543
r., gruntownie przebudowany w po�. XIX w., restaurowany w 1959 r.
Poza nielicznymi, pierwotnymi fragmentami zachowa�a si� sklepiona
sala na parterze z dekoracj� malarsk� z 1563 r. o motywach ro�linnych
i heraldycznych.
- Ko�ci� parafialny �w. Micha�a Archanio�a,
wymieniany
dopiero w 1390 i 1398 r., zosta� wzniesiony jednak wcze�niej,
zapewne
w pocz. XIV w., przebudowany w pocz. w. XVI,
restaurowany w XIX w.,
remontowany w 1963 r. Budowla orientowana, murowana,
jednonawowa, z dwuprz�s�owym prezbiterium nakrytym sklepieniem
krzy�owo-�ebrowym z gurtami wspartymi na przy�ciennych
kolumienkach o kielichowych kapitelach. Nad naw� drewniany strop
kasetonowy. Od po�udnia ostro�ukowy portal o kolumnowych o�cie�ach z
kielichowymi kapitelami, od p�nocy kruchta ze sklepieniem, krzy�owo-�ebrowy
m, a od zachodu czworoboczna wie�a. Wyposa�enie wn�trza p�norenesansowe
z ok. 1615 r, obejmuje o�tarz g��wny, ambon�, empor� z
malowid�ami na balustradzie, stalle i kamienn� chrzcielnic� oraz szereg ca�opostaciowych nagrobk�w z XVIXVIII w.
- Ko�ci� ewangelicki wzniesiony w 1744 r. na
planie wyd�u�onego o�mioboku z dostawion� w 1911 r. wie��. Nakryty jest
dachem siod�owym z wn�trzem wype�nionym kondygnacjami empor.
Czernina - d. woj. leszczy�skie
- Dzi�ki przywilejowi kr�la czeskiego W�adys�awa
Jagiello�czyka, nadanemu w 1515 r. Henrykowi v. Dohna, mi�dzy pierwotnymi
wsiami zacz�a powstawa� osada typu miejskiego, lokowana na
prawach miejskich
w 1583 r. Jednak mimo licznych przywilej�w, wobec braku
w�a�ciwego
zaplecza gospodarczego, miasto to nie rozwin�o si�
nigdy poza ramy pierwotnej lokacji.
- Ratusz pierwotny, wzniesiony zapewne w ko�cu XVI w.,
sp�on�� w 1769 r., ust�puj�c miejsca obecnej klasycystycznej
budowli, zrealizowanej zapewne w latach 1799-1800,
restaurowanej w 1963 r. Jest to budynek trzykondygnacjowy, z wej�ciem
zaakcentowanym kolumnami wspieraj�cymi tr�jk�tny przycz�ek.
- Ruiny pa�acu. Pierwotnie by� tu wzniesiony w pocz.
XVII w.
p�norenesansowy zamek obronny, otoczony fos�,
przebudowany nast�pnie w 2. p�. XVIII w. na p�nobarokow� rezydencj�
pa�acow�, powa�nie zniszczon� w 1945 r., zabezpieczon� jako .trwa�a
ruina w 1960 r. Zachowane obecnie fragmenty wskazuj�, �e by�o to za�o�enie
prostok�tne
z wewn�trznym dziedzi�cem, z g��wn� fasad�
flankowan� dwoma kolistymi basztami, w ca�o�ci otoczone fos� z wod�.
- Ko�ci� parafialny �w. Wawrzy�ca, wzmiankowany w
1305 r.
Obecny gotycki wzniesiony ok. 1400 r., powi�kszony o
wie�� w ko�cu
XVI w., restaurowany w pocz. XX w. i w 1957 r.
Orientowany, murowany, oskarpowany, jednonawowy, z kwadratowym
prezbiterium, z wie�� od zachodu. Nad naw� sklepienie krzy�owo-�ebrowe,
nad prezbiterium
gwia�dziste. We wn�trzu gotycki tryptyk z 1514 r., ze
scen� Koronacji
Matki Boskiej w cz�ci �rodkowej, renesansowe ambona
i chrzcielnica
z l. p�. XVII w., a na �cianach liczne nagrobki
rodziny Stosch�w z ko�ca XVI i pocz. XVII w. Na najstarszym nagrobku pary ma��e�skiej (zm. 1561 i 1577) podpisany jest jako kamieniarz Walter
Hoffmann z Legnicy.
Czer�czyce - d. woj. wa�brzyskie
- Ko�ci� parafialny Wniebowzi�cia NMP, wzmiankowany
w 1421 r. Obecny, barokowy, wzniesiony w latach
1725-1726 na starszych fragmentach. Murowany, jednonawowy, z wie��
od zachodu z p�koli�cie
zako�czonym prezbiterium, o wn�trzu nakrytym
sklepieniem kolebkowym z lunetami na szerokich gurtach. Wyposa�enie p�nobarokowe
i rokokowe 2 l. i 2. p�. XVIII w.
Czerwie�czyce - d. woj. wa�brzyskie
- Wie�a mieszkalna, wzniesiona pierwotnie w pocz�tkach
XVI w.
jako za�o�enie obronne, otoczone fos� z wod�,
przebudowana i zapewne
obni�ona po po�arze w 1646 r., restaurowana w XIX w.,
cz�ciowo uszkodzona w 1945 r. Murowana, czworoboczna,
jednoprzestrzenna, z we-
wn�trzn� klatk� schodow�, trzykondygnacjowa, nakryta dachem dwuspadowym, zachowa�a sze�� gotyckich obramie� okiennych
i fragmenty dekoracji sgrafittowej na elewacjach.
- Ko�ci� parafialny �w. Bart�omieja, wzmiankowany w
1347 r., pierwotny wzniesiony w ko�cu XV w., restaurowany w 1686 r.
Obecny barokowy powsta� w wyniku gruntownej przebudowy
za�o�e� poprzednich, dokonanej w 2. p�. XVIII w. Orientowany,
murowany, jednonawowy, z wie�� od zachodu, z oddzielonym od nawy t�cz�
p�kolistym prezbiterium. Wyposa�enie wn�trza, barokowe, pochodzi
z okresu ostatniej przebudowy ko�cio�a.
- Na cmentarzu budynek bramny, wsp�czesny ko�cio�owi,
z zachowanym gotyckim portalem i sklepionym kolebk� przejazdem.
Czerwony Ko�ci� - d. woj. legnickie
- Pa�ac wzniesiony ok. 1794 r. w stylu
klasycystycznym wg projektu K. G. Langhansa, cz�ciowo przebudowany w XIX w. Za�o�ony
na prostok�cie, trzytraktowy, dwukondygnacjowy, nakryty
dachem mansardowym. Elewacje akcentowane ryzalitami, w �rodkowym
kolumnowy portyk, a we wn�trzu owalna sala balowa z dekoracj�
klasycystyczn�.
-Ko�ci� filialny Narodzenia NMP wzniesiony przed 1302
r.,
przebudowany w 1697 i 1718 r., restaurowany w XIX w.
Jest to budowla
orientowana, murowana cz�ciowo z kamienia, a cz�ciowo
z ceg�y, jednonawowa. Do nawy przylega od wschodu kwadratowe
prezbiterium
zamkni�te poligonaln� absyd�. Ca�o�� nakrywa
sklepienie krzy�owe, nad
absyd� za� klasztorne. Na �cianie prezbiterium przy�cienne
sakramentarium, a w naro�niku kamienna s�u�ka o kielichowej g�owicy.
W nawie sze�� ca�opostaciowych rze�bionych p�yt nagrobnych,
pochodz�cych z XVII w.
Cz�stocice - d. woj. wroc�awskie
- Ko�ci� filialny Sw. Barbary, wzmiankowany w 1334 r.
Obecny
barokowy wzniesiony w 1609 r., restaurowany w 1960 r.
Murowany, jednonawowy, z tr�jbocznie zako�czonym prezbiterium i wie��
od zachodu,
nakryty sklepieniem kolebkowym z lunetami, zachowa�
wyposa�enie wn�trza p�nobarokowe, pochodz�ce z l. p�. XVIII w,
Czocha - d. woj. jeleniog�rskie
- Zamek, po�o�ony na granitowej skale nad
brzegiem Kwisy, zosta� zbudowany przez ksi�cia �widnicko-jaworskiego w okresie
przy��czenia do
�l�ska wschodnich ziem G�rnych �u�yc (tzw. okr�gu
Kwisy). Wzmiankowany w 1329 r. po raz pierwszy, w 1346 r. przeszed� z r�k ksi�cia
Henryka jaworskiego jako leimo do Czech. Przypuszczalnie zbudowany by�
na planie czworoboku, z okr�g�� wie�� w��czon� w
mury, kt�ra zachowa�a si� do chwili obecnej. Przebudowany w l. p�. XVI w.,
uleg� po�arowi w 1793 r., a przeprowadzona w pocz�tkach XX w. rekonstrukcja
wg projektu Bodona Ebhardta zatar�a w du�ym stopniu pierwotne za�o�enie. Obok oryginalnych fragment�w
architektonicznych, cz�ci sklepie� w pomieszczeniach, zachowa�y si� r�wnie�
mury zewn�trzne i �lady dawnych fos.
---------------------------
k o n i e c l i t e r y C
|