ZABYTKI   POWIATU   PLESZEWSKIEGO

BRONISZEWICE
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Michała Archanioła pochodzi z 1899 r. Znajduje się w nim krucyfiks barokowy z XVIII w. i pacyfikał z XVIII w.

BRZEZIE
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. Rozesłania św. Apostołów wzniesiono w 1789 r. i restaurowano w 1830 r. Jest to budowla murowana, otynkowana. We wnętrzu znajdują się trzy ołtarze klasycystyczne.
Klasycystyczna, murowana i otynkowana DZWONNICA pochodzi z 1793 r.

CHOCZ
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w latach 1790-93 otrzymał nowy trzynawowy korpus, dekorację stiukową wnętrza, nowe wyposażenie. Kościół był remontowany w latach 1883-93 i w 1898r. oraz odnawiany w latach 1954-55. Jest to trójnawowa bazylika z wczesnobarokowym prezbiterium z lat 1629-34. Wnętrze kościoła posiada bogatą dekorację stiukową, wczesnoklasycystyczną.
- Dawny PAŁAC INFUŁATÓW wzniesiono w 1790 r. z częściowym wykorzystaniem murów zamku ( piwnice i parter z XIV w.). Budowla była restaurowana w 1913 r. i niewłaściwie odnowiona w 1951 r. Jest to pałac wczesnoklasycystyczny, murowany i otynkowany, z ryzalitem w fasadzie północnej. W dwóch pokojach parteru i wszystkich na piętrze występuje bogata wczesnoklasycystyczna dekoracja stiukowa z 1790 r. We wnętrzu znajduje się m. in. kilka kominków stiukowych oraz piec okrągły kaflowy z herbem Grabie z ok. 1800 r.
= KOŚCIÓŁ i KLASZTOR reformatów wzniesiono ok. 1733 r. Budowle otoczone są od pn. i wsch. murem podpartym szkarpami.
- KOŚCIÓŁ p. w. św. Michała Archanioła jest budowlą barokową, murowaną, otynkowaną. Zakrystia łączy kościół z klasztorem. Wnętrze posiada jednolite wyposażenie o dekoracji rokokowej z 1750 r. wykonane w warsztacie snycerza Józefa Eglauera. W jednym z ołtarzy bocznych znajduje się obraz Najświętszej Panny Marii z 1849 r. sygnowany przez Józefa Łukasiewicza.
- Z piętrowego założenia klasztornego wokół dziedzińca zachowało się piętrowe skrzydło pd. oraz parterowy krużganek biegnący wzdłuż zachodniej ściany kościoła.

CZERMIN
- KOŚCIÓŁ p. w. św. Jakuba Apostoła został zbudowany w 1725 r. Jest to kościół drewniany o konstrukcji zrębowej, obustronnie szalowany, z wieżą na słup od zachodu. Wyposażenia kościoła jest barokowe i rokokowe.

CZERMINEK
Murowany i otynkowany DWÓR pochodzi z pierwszej połowy XIX w.

DOBRZYCA
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Tekli został zbudowany w 1778 r. przez cieślę Antoniego Wilczerowicza. W 1823 r. kościół powiększono w kierunku zachodnim, a w 1938 r. poddano gruntownej restauracji. Jest to budowla drewniana o konstrukcji zrębowej, obustronnie oszalowana. Wnętrze posiada jednolite wyposażenie rokokowe z lat 1780-83.
- Późnoklasycystyczny KOŚCIÓŁ poewangelicki został wzniesiony w drugiej ćwierci XIX w. We wnętrzu znajduje się klasycystyczna ambona, chrzcielnica i prospekt organowy z drugiej ćwierci XIX w.
= W rozległym parku krajobrazowym położony jest ZESPÓŁ PAŁACOWY zbudowany w końcu XVIII w. przez architekta Stanisława Zawadzkiego. W północnej części parku znajduje się pałac, nieopodal niego oficyna, a na wyspie monopterus. W części południowej, na osi skrzydła pałacu, wznosi się loża masońska, a w części północno-wschodniej sztuczne ruiny. Zabudowania gospodarcze położone są na północ od parku.
- Klasycystyczny PAŁAC zbudowano w latach 1798-99 na miejscu dworu obronnego z XVI w. Zdewastowane w czasie II Wojny Światowej wnętrza pałacu restaurowano i konserwowano w latach 1951-53. Jest to budowla murowana, otynkowana, planem nawiązująca do kształtu węgielnicy masońskiej-składa się z dwóch skrzydeł zestawionych pod kątem prostym. We wszystkich niemal pomieszczeniach obecna jest bogata dekoracja malarska wykonana ok. 1800 r. przez Antoniego Smuglewicza.
- W PARKU KRAJOBRAZOWYM założonym współcześnie z pałacem, na jednym ze stawów stwo­rzono sztuczną wyspę.
- Murowana z cegły, otynkowana loża masońska została zbudowana na wzór Panteonu, na planie koła z wydatnym, czterokolumnowym portykiem w północnej fasadzie, przykryta spłaszczoną kopułą z latarnią.
- Na sztucznej wyspie znajduje się murowany monopterus - budowla na planie koła z ośmioma kolumnami toskańskimi dźwigającymi belkowanie z fryzem metopowym.
- Sztuczne ruiny mają postać fragmentu ceglanych murów obronnych z dwiema okrągłymi basztami.
- Murowana z cegły, parterowa OFICYNA zbudowana jest na planie prostokąta.
- Dwukondygnacjowe, murowane i otynkowane zabudowania gospodarcze mają plan podkowy.

GOŁUCHÓW
- Murowany KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii wzniesiono w 1612 r., rozbudowano w czwartej ćwierci XVIII w. W 1940 r. kościół rozebrano do fundamentów.
- ZAMEK w Gołuchowie został wzniesiony ok. 1560 r. przez Rafała Leszczyńskiego jako dwór obronny i rozbudowany na rezydencję w początkach XVII w. Zamek przebudowano w latach 1872 -85 z inicjatywy Izabeli Działyńskiej z przeznaczeniem na muzeum według koncepcji architekta Viollet-le-Duca. W zamku do 1939 r. mieściły się cenne zbiory artystyczne Czartoryskich pochodzące częściowo z Hotelu Lambert w Paryżu, między innymi kolekcja waz greckich.
Zamek jest w bryle przekształcony w stylu renesansu francuskiego. Jest to budowla murowana z cegły, otynkowana, z zastosowaniem piaskowca do detali archi­tektonicznych. Zamek złożony jest z korpusu głównego i dwóch skrzydeł; całość flankowana pięcioma basztami. Dziedziniec zamku otoczony jest na wysokości piętra od południa i wschodu krużgankami arkadowymi.
We wnętrzach zamku znajdują się kominki, boazerie, stropy i drzwi z XVI w.(z Francji i Włoch ), elementy z początku XVII w. oraz sprowadzane i dorabiane na miejscu z czwartej ćwierci XIX w.
- PARK KRAJOBRAZOWY, w którym położony jest zamek urządzono w latach 1876-99 według projektu Antoniego Kubaszewskiego. Jest to park o wysokiej wartości dendrologicznej z dużym skupiskiem egzotów.

GRODZISKO
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Mikołaja powstał w latach 1802-1806. Pierwotnie kościół był własnością zakonu bożogrobców. We wnętrzu murowanej i otynkowanej budowli znajdują się m. in. trzy klasycystyczne ołtarze i klasycystyczna ambona.

JEDLEC
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Floriana został zbudowany w latach 1745-53. Jest to budowla o konstrukcji szkieletowej wypełnionej gliną i cegłą, otynkowana. Od zachodu do korpusu przylega wieża o konstrukcji słupowej, szalowana. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII w.

KARMIN
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Barbary zbudowano w pierwszej połowie XIX w. Do wyposaże­nia wnętrza należy gotycka rzeźba św. Barbary z ok. połowy XV w.

KOWALEW
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Bartłomieja wzniesiono w latach 1945-54 na miejscu drewnia­nego z 1630 r. Wyposażenie z XVII w.
- Przydrożny krzyż jest drewniany z figurkami świętych pod krucyfiksem.

KRZYWOSĄDÓW
Ludowy, przydrożny krzyż zwieńczony jest rzeźbą pelikana.

KUCHARKI
- KOŚCIÓŁ p. w. św. Trójcy został zbudowany w 1754 r., a w 1949 r. otoczony drewnianym ogro­dze­niem na wzór poprzedniego. Jest to budowla o konstrukcji zrębowej, oszalowana. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVII i XVIII w.
Drewniana DZWONNICA o konstrukcji słupowej, z BRAMĄ przelotową w przyziemiu powstała w XVIII w. - Na cmentarzu kościelnym znajdują się dwie ludowe figury przydrożne.

KUCHARY
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Bartłomieja zbudowano w 1680 r. Jest to kościół drewniany o konstrukcji zrębowej, oszalowany. Od zachodu do korpusu przylega wieża o konstrukcji słupowej, z kruchtą w przyziemiu. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVII w.
- DWÓR z początku XIX w., rozbudowany w 1878 r., posiada konstrukcję szkieletową wypeł­nioną gliną. Budowla jest otynkowana.

KLICZKÓW
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Marcina powstał w 1927 r. na miejscu drewnianego z 1700 r. Do wyposażenia wnętrza należy m.in. obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVIII w. w sukience srebrnej rokokowej oraz późnogotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XVI w.

LENARTOWICE
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii powstał w 1758 r. Jest to budowla drewniana o konstrukcji zrębowej, oszalowana. Od zachodu do korpusu kościoła przylega wieża na słup obustronnie szalowana z kryptą w podziemiu. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVII i XVIII w.
Drewniana DZWONNICA posiada konstrukcję słupową.

LUTYNIA
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii wzniesiono w 1802 r. Jest to budowla murowana, otynkowana, z dwukondygnacjową wieżą nakrytą baniastym hełmem blaszanym. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII i początku XIX w.
- Murowany i otynkowany, parterowy DWÓR z przełomu XVIII i XIX w. został później prze­budowany.

PLESZEW
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. Ścięcia Św. Jana, odbudowany i restaurowany w 1816 r. i 1873 r., wskutek licznych przebudów zatracił cechy stylowe. W kościele znajdują się trzy ołtarze klasycystyczne. - KOŚCIÓŁ p. w. św. Floriana powstały pierwotnie jako kaplica cmentarna, otrzymał prezbiterium na przełomie XV i XVI w. i drewnianą nawę w 1745 r. Odnowiony w 1950 r. kościół posiada murowane, otynkowane prezbiterium i drewnianą nawę o konstrukcji zrębowej, oszalowaną. W barokowym ołtarzu głównym i w dwóch ołtarzach bocznych znajdują się późnogotyckie rzeźby z końca XV w. i początku XVI w.
Murowany i otynkowany dwupiętrowy RATUSZ zbudowano w 1835 r.
- Na rynku znajduje się przydrożna barokowa figura z piaskowca z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

SOŚNICA
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Marii Magdaleny wzniesiono w 1745 r., a w XIX w. dobudowano wieżę, zakrystię i kruchtę. Jest to budowla drewniana o konstrukcji zrębowej, na zewnątrz oszalowana. Zakrystia i kruchta posiadają konstrukcję szkieletową wypełnioną cegłą. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII w.
- DWÓR z pierwszej ćwierci XIX w. został silnie przebudowany w początku XX w. Jest to murowana i otynkowana, parterowa budowla z czterokolumnowym portykiem.
Późnoklasycystyczne zabudowania gospodarcze: spichlerz i stajnia oraz neogotycka kuźnia z pierwszej ćwierci XIX w.

SOWINA
W KAPLICY, która jest pozostałością drewnianego kościoła z 1645 r. zachowały się obrazy na desce z XVII i XVIII w.

SUCHORZÓW
PARK typu geometryczno-krajobrazowego o symetrycznym układzie pochodzi z końca XVIII w.

TARCZANÓW
Zbudowany w drugiej połowie XVIII w. DWÓR, gruntownie przebudowano, i powiększono w drugiej połowie XIX w. Dwór posiada neogotyckie zabudowania gospodarcze.

TURSKO
- KOŚCIÓŁ PARAFIALNY p. w. św. Andrzeja został wzniesiony w 1777 r. i odnowiony w drugiej połowie XIX w. Jest to kościół późnobarokowy, murowany i otynkowany. Do wyposażenia wnętrza należą m. in. trzy ołtarze klasycystyczne z końca XVIII w. oraz obraz z przedstawie­niem św. Franciszka ze szkoły włoskiej z XVII w. Przed fasadą kościoła znajduje się tzw. Ogrójec z końca XVIII w.
- Dwie FIGURY PRZYDROŻNE: jedna z rzeźbą św. Jana Nepomucena z XVIII w., druga z rzeźbą Chrystusa Frasobliwego.

ŻEGOCIN
- KOŚCIÓŁ p. w. Najświętszej Panny Marii ufundowany w 1714r., był restaurowany w 1750 r., w XIX w., i w la­tach 1947-48. Jest to kościół drewniany o konstrukcji zrębowej, oszalowany. Wyposażenie kościoła pochodzi z XVII i XVIII w. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej w typie Śnieżnej z pierwszej połowy XVII w. w sukience srebrnej z końca XVII w.