MUZEUM RZEMIOSA W KRONIE
ul. J. Pisudskiego 17, 38-400 Krosno
tel./fax (0-13) 432-41-88, 432-69-68

Po trzyletniej przerwie spowodowanej remontami budynku, 6 lipca 2000 roku, z okazji jubileuszu 10-lecia istnienia, zostaa uroczycie otwarta nowa, staa ekspozycja muzeum - "Dzieje rzemiosa Polski poudniowo-wschodniej". Wystaw tworz dokumenty rzemielnicze z okresu od XVIII do XX wieku oraz wyroby i narzdzia rzemiosa uytkowego z regionu poudniowo-wschodniej Polski, gwnie z przeomu XIX i XX wieku. Celem prezentacji jest ukazanie bogatej tradycji kronieskiego rzemiosa oraz przypomnienie ludzi z nim zwizanych. O ile rzemioso artystyczne zostao docenione, znajdujc swoje miejsce w muzeach i galeriach, o tyle wyroby rzemiosa codziennego, wychodzc z uycia, czsto byy niszczone lub wyrzucane. Zamiar organizatora wystawy polega na ocaleniu od zapomnienia tych piknych starych przedmiotw, ktre niektrym ludziom przypominaj czasy dziecistwa, a dla niektrych (zwaszcza dla modego pokolenia) maj niewtpliwie warto poznawcz.

Ekspozycja obejmuje nastpujce dziay: historia rzemiosa, krawiectwo, modniarstwo, tkactwo, szewstwo, rymarstwo, pszczelarstwo, rzemioso spoywcze, stolarstwo i snycerstwo, fryzjerstwo, ludwisarstwo, zegarmistrzostwo, odlewnictwo, lusarstwo i kowalstwo. Ide muzeum jest upowszechnienie nowej formy zwiedzania przez umoliwienie bezporedniego kontaktu ze zbiorami. Zwiedzajcy mog dokadnie przyjrze si wszystkim przedmiotom. Szczeglnie silnych wrae poznawczych i estetycznych doznaj najmodsi, dla ktrych wikszo eksponatw ma zagadkowe przeznaczenie. Dziki moliwoci bezporedniego dostpu do nich odwiedzajcy muzeum na trwae zapamituj fragmenty historii.

W SALI ARCHIWALNEJ zostay zaprezentowane dokumenty ukazujce etapy edukacji rzemielniczej od ucznia, przez czeladnika a do najwyszej godnoci - mistrza. Zgromadzone muzealia obrazuj struktur i znaczenie cechw oraz ich wpyw na funkcjonowanie i ycie miasta. Podkrelaj rwnie zamono znaczcej grupy dawnych kronieskich rzemielnikw. O ich silnej pozycji wrd mieszkacw starego Krosna wiadczy prezentowana lada cechowa - duych rozmiarw skrzynia, kuta z elaza, datowana na XVII wiek. Przechowywano w niej dokumenty, insygnia i pienidze. Szczeglnie cenna jest XVIII-wieczna ksiga Cechu Krawcw w Kronie, tzw. "Regestr ludzi zmarych". Znajduj si w niej nazwiska rzemielnikw zmarych od 1590 roku z adnotacj, e przepisano je z dawnych ksig. Dowodzi to faktu kultywowania pamici zmarych braci przez organizacje cechowe.

W DZIALE RZEMIOS drzewnych pokazano w wikszoci narzdzia suce cielom, stolarzom, snycerzom i rzebiarzom. Efektownie prezentuje si najliczniejszy zbir rnych rozmiarw strugw - od najwikszych strugw - spustw po drobne strugi z profilowanymi ostrzami, suce do wyrobu ozdobnych listew. Wrd eksponatw, ktre nale do podstawowego wyposaenia kadego warsztatu stolarskiego, jak piy, topory ciesielskie, cyrkle, znaczniki, duta czy widry, ustawiono tokarni z drewna, z penym wyposaeniem. Naleaa ona do Andrzeja Lenika - kronieskiego artysty rzebiarza, ktry w 1887 roku otworzy w Kronie swoj pracowni. Jest to najcenniejszy eksponat w przedstawianym dziale.
Nie jest to jedyna atrakcja staej wystawy Muzeum Rzemios. W pracowni modniarskiej panie mog przymierzy stare kapelusze, a w dawnym gabinecie fryzjerskim ufryzowa wosy przemylnymi przyrzdami, przypominajcymi raczej narzdzia tortur ni przedmioty suce do upikszania. W pracowni krawieckiej, wrd wykrojw i starych ubiorw, ustawiono stare maszyny do szycia, prasulce krawieckie oraz kolekcj elazek.

W DZIALE TKACTWA zobaczy mona warsztat tkacki z XIX wieku, koowrotki i narzdzia zwizane z obrbk lnu, przypominajce dawn saw kronieskich pcien. Zainteresowanie budz eksponaty tzw. rzemios skrzanych - rymarstwa i szewstwa. Uprze koskie, pasy, janczary, szewskie kopyta, rcznie robione buty to tylko nieliczne przykady pokazanych wyrobw.
Prezentacja muzealna zostaa take powikszona o wygospodarowane trzy sale wystawiennicze mieszczce si w dolnym parterze budynku. Znajduje si w nich ekspozycja rzemios cikich: - ludwisarstwa,
- odlewnictwa,
- zegarmistrzostwa,
- kowalstwa.

DZIA ZEGARMISTRZOSTWA urzdzony zosta ze szczeglnym sentymentem, gdy Muzeum Rzemiosa ma swoj siedzib w budynku dawnej Pierwszej Krajowej Fabryki Zegarw Wieowych, dziaajcej w latach 1901-1938. Jej zaoycielem by Micha Misowicz, wybitny kronieski rzemielnik, vice-burmistrz miasta i starszy cechu w midzywojennym Kronie. Mona tu przyjrze si z bliska czciowo zrekonstruowanemu mechanizmowi zegara wieowego redniego typu, a w zainscenizowanym zakadzie zegarmistrzowskim podziwia stare wiszce zegary. Ponadto starano si odtworzy kuni Michaa Misowicza, w ktrej odbyway si cisze prace zwizane z wyrobem mechanizmw zegarw wieowych. W jednej z sal dolnego parteru swoje miejsce znalazy eksponaty i archiwalia zwizane z Jzefem Cisowskim oraz Tadeuszem Bochenkiem i Jzefem Bochenkiem - rzemielnikami, ktrzy przed 10 laty byli inicjatorami utworzenia Muzeum Rzemiosa w Kronie.

Muzeum organizuje rwnie wystawy czasowe, spotkania i inne imprezy artystyczne.
- W sierpniu odbyo si m.in. I Midzynarodowe Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej "Z krosna do Krosna", w ktrym brali udzia artyci z Polski, Czech, Ukrainy, Niemiec, Sowacji, Wgier, Szwecji, Finlandii, Rosji. Organizatorzy chcieliby wprowadzi biennale na stae do kalendarza europejskich wydarze artystycznych.

- We wrzeniu muzeum zorganizowao sesj naukow Jubileusz Roku 2000.wiadkowie wiary. Sudzy Boy, Bogosawieni i wici Archidiecezji przemyskiej. Sesja odbya si 14 wrzenia w klasztorze oo. kapucynw w Kronie. Muzeum rwnie aktywnie wczyo si w obchody 100-lecia gimnazjum w Kronie przygotowujc okolicznociowe wydawnictwo.

- W grudniu 2000 roku muzeum zaplanowao I Oglnopolskie Biennale Fotografii "Krosno 2000 - Miasto i ludzie". Koczy si pierwsze tysiclecie historii Krosna, wkraczamy w XXI wiek ze wiadomoci, e zmiany - zwaszcza ostatnich lat - tak bardzo zmieniaj obraz miasta. Wolny rynek ze swoimi prawami powoduje, e architektoniczne szczegy znikaj pod reklamami piwa, papierosw... Nowe czasy wyciskaj pitno na kronieskim Starym Miecie. To trzeba utrwali. Celem tej imprezy jest nie tylko dokumentacja zmian zachodzcych w wygldzie miasta, lecz rwnie uaktywnienie regionalnego rodowiska osb fotografujcych, co by moe zaowocuje reaktywowaniem Kronieskiego Towarzystwa Fotograficznego. Obserwujc wiat przez obiektyw aparatu zauwaa si szczegy czsto niedostrzegane w codziennym popiechu. Ponisze, umowne hasa byy przewodnikiem w doborze obiektw i tematw fotografii:
I. Architektura: epoki i style, nowe nakadane na stare, cao i detal.
II. Ludzie: ludzie i ich lady dziaalnoci, architekci, gospodarze, waciciele, przechodnie, ... wandale?
"Krosno 2000 - Miasto i ludzie" jest organizowanym po raz pierwszy pod t nazw konkursem fotograficznym, ktry muzeum planuje przygotowywa co 2 lata. Za kadym razem temat bdzie inny, chocia zawsze dotyczcy Krosna.

DZIAALNO OWIATOWA
- oprowadzanie grup turystycznych po Zespole Staromiejskim. Opata za przewodnika: 30 z.
- prowadzenie lekcji muzealnych dla dzieci i modziey z przedszkoli, szk podstawowych, gimnazjw, szk rednich i innych zorganizowanych placwek owiatowo-wychowawczych. Tematyka lekcji obejmuje histori Krosna, dzieje lokalnego rzemiosa i elementy historii sztuki. Cykle zaj dostosowane s do wieku uczestnikw, wzbogacone o moliwo bezporedniego kontaktu z muzealiami. Lekcje s przeprowadzane z wykorzystaniem rodkw audiowizualnych i pomocy dydaktycznych. Zajcia wymagaj aktywnego uczestnictwa i ciesz si duym zainteresowaniem dzieci, modziey i ich opiekunw (szczegowy wykaz tematw lekcji dostpny jest w sekretariacie muzeum).
- organizacja regionalnego etapu Oglnopolskiego Konkursu Plastycznego dla Dzieci i Modziey "Moja przygoda w muzeum" (maj-czerwiec)

DZIAALNO WYDAWNICZA
Cykl zeszytw popularnonaukowych Biblioteka Kronieska:
Seria historia:
- A. Kosiek, Kronieskie Gimnazjum. Z dziejw stara o powstanie szkoy.
- E. Rczy, Ludno ydowska w Kronie do 1919 roku.
- E. Rczy, Ludno ydowska w Kronie 1919-1939.
- E. Rczy, Ludno ydowska w Kronie 1939-1946.
- S. Fryc, Z dziejw klubu sportowego Kronianka.
- S. Fryc, Z dziejw klubu sportowego Legia.
- J. Czajkowski, Z dziejw szpitala kronieskiego 1901-1946.
- J. Czajkowski, Z dziejw szpitala kronieskiego 1946-1995.

Seria zabytki:
- P. opatkiewicz, redniowieczny koci franciszkaski w Kronie Fundacje artystyczne Kamienieckich dla kocioa franciszkaskiego w Kronie.
- P. opatkiewicz, Kronieska fara w wiekach rednich.
- P. opatkiewicz, Kronieska fara w epoce renesansu i manieryzmu.
- J. Ginalski, P. opatkiewicz, Mury obronne Krosna od XIV do XVIII wieku.
- M. Czuba, Koci i klasztor oo. Kapucynw w Kronie.

Seria biografie:
- K. Wronka, K. Lasko, Obywatel Krlewskiego Wolnego Miasta Krosna.
- M. Misowicz, J. Tulik, wiat wynalazkw Jana Szczepanika.

Wydawnictwa zwizane z dziaalnoci muzeum:
- Krosno. Przewodnik dla zwiedzajcych, pod red. Ewy Makowskiej.
- Muzeum Rzemiosa w Kronie. Przewodnik, oprac. Ewa Makowska.
- Koci farny w Kronie - pomnik kultury artystycznej miasta. Materiay z sesji naukowej, Krosno, listopad 1996.
- Koci i klasztor franciszkaski w Kronie - przeszo oraz dziedzictwo kulturowe. Materiay z sesji naukowej, Krosno, listopad, 1997.
- J. Zieliski, Historia karty pocztowej.

Opracowaa Iwona Jurczyk

MUZEUM RZEMIOSA W Kronie
ul. J. Pisudskiego 17, 38-400 Krosno
tel./fax (0-13) 432-41-88, 432-69-68
Dyrektor: Ewa Makowska
inna strona www

Muzeum czynne:
- od poniedziaku do pitku w godzinach od 9.00 do 15.00,
- w soboty od 10.00 do 14.30 - wstp wolny
Ceny biletw: normalne 4 z, ulgowe 2 z, opata za przewodnika - 5 z

Z A P R A S Z A M Y !