MUZEUM W OWICZU
Stary Rynek 5/7, 99-400 owicz
tel. (0-46) 837-39-28, fax 837-36-63

HISTORIA ZBIORW.
Historia zbiorw muzealnych w owiczu siga przeomu XIX i XX wieku i jest zwizana z postaci Wadysawa Tarczyskiego - kolekcjonera i spoecznika, ktry tworzone przez siebie zbiory, udostpni w 1905 roku publicznoci, pod nazw "Zbiorw Staroytnoci". W roku 1907, kolekcja Wadysawa Tarczyskiego, zostaa przeksztacona w "Muzeum Staroytnoci" otrzymujc wasny statut, zatwierdzony przez wadze administracyjne. Kolekcja zostaa jednoczenie przeniesiona z prywatnego mieszkania do pomieszcze przekazanych na ten cel przez Zarzd Stray Ogniowej Ochotniczej, ktrej W. Tarczyski by zaoycielem.
Muzeum rozwijao si szybko do wybuchu I wojny wiatowej w 1914 roku. Zbiory powicone historii miasta, regionu, ukazywanych na tle historii Polski, liczyy w 1914 roku wraz z bibliotek ponad 3200 eksponatw. Do kolekcji o charakterze historyczno-artystycznym W. Tarczyski wcza take, przedmioty i narzdzia z dziedziny etnografii.
Kilkakrotnie niszczone przez okupujce owicz wojska niemieckie, Muzeum Staroytnoci utracio bezpowrotnie cz cennych zbiorw. Przekazane miastu i otworzone ponownie po odzyskaniu niepodlegoci, rozpoczo dziaalno w 1927 roku jako Muzeum Miejskie im. Wadysawa Tarczyskiego. Dziki staraniom Emila Balcera, kolejnego opiekuna czynicego starania o powikszenie zbiorw, Muzeum zdobywao uznanie rodowisk kulturalnych i naukowych, stajc si atrakcj turystyczn. W takim ksztacie organizacyjnym Muzeum funkcjonowao do wybuchu II wojny wiatowej.
Dziaalno Muzeum Miejskiego uzupeniao funkcjonujce od 1910 roku Muzeum Etnograficzne Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego powstae w oparciu o kolekcj wybitnej dziaaczki spoecznej, Anieli Chmieliskiej. Zbiory Muzeum Miejskiego i Muzeum Etnograficznego pierwotnie mieszczce si wsplnie w budynku zakupionym na cele muzealne przy Starym Rynku 16, udostpniono publicznoci do 1939 roku.
Okres II wojny wiatowej spowodowa kolejne straty w kolekcjach muzealnych. W roku 1948 zbiory obu muzew zostay przejte przez Muzeum Narodowe w Warszawie tworzc jego Oddzia (do l kwietnia 1995 roku). Poczone zbiory otrzymay now siedzib w odbudowanym ze zniszcze wojennych i zaadaptowanym do potrzeb muzealnych, gmachu pomisjonarskim, fundacji Kardynaa Michaa Radziejowskiego z 1689 roku.
Zbiory Muzeum w owiczu udostpniane s w celach wystawienniczych, naukowych i dydaktycznych. Na ekspozycji staej okresowo zmienianej i uzupenianej znajduje si blisko 3,5 tys. eksponatw.

WYSTAWY STAE.

Parter. Sztuka Baroku w Polsce.
Ekspozycja sztuki barokowej mieci si w dawnej kaplicy pod wezwaniem w. Karola Boromeusza, patrona misjonarzy, wyniesionego na otarze przez sobr trydencki. Kaplica stanowia integraln cz zaoenia misjonarskiego zaprojektowanego przez Tylmana z Gameren, jednego z najwybitniejszych architektw dziaajcych w Polsce. Twrc freskw z przeomu XVII i XVIII wieku by Micha Anio Palloni, malarz woski doby baroku, dziaajcy na dworach polskich mecenasw sztuki. Fresk owicki przedstawiajcy uczynki ycia i glori w. Karola Boromeusza(biskupa Mediolanu), w ktrym zaprezentowana zostaa w najwikszym stopniu malarska sztuka iluzji, uznawana jest jako jedna z najlepszych realizacji tego artysty w Polsce. Pierwotnie wyposaone w pi otarzy, wntrze kaplicy zachowao do dzi nienaruszony wystrj architektoniczny z bogat sztukateri i interesujc kut krat z epoki.
Dzia sztuki baroku prezentuje okoo 200 obiektw sztuki zdobniczej, sakralnej i wieckiej od koca XVII do drugiej poowy XVIII wieku oraz neobarokowe formy uytkowe z XIX wieku. Uwag zwracaj meble tzw. gdaskie oraz pochodzce z terenw lska i Maopolski. Pord rzeb wyrnia si barokowa Pieta z XVII wieku, ktra wraz ze spiralnymi kolumnami otarzowymi nawizuje do pierwotnej funkcji wntrza. W gablotach i oszklonych szafkach kredensowych przykady porcelany i fajansu z najlepszych wytwrni europejskich: midzy innymi cz serwisu wiedeskiego z poowy XVIII wiweku, przykady serwisu tzw. abdziego z Mini, przykady majolik woskich, francuskich, holenderskich i niemieckich; szka polskie i zagraniczne, wyroby uytkowe z metalu, w tym przedmioty sakralne (pateny i kielichy mszalne) oraz przykady polskich tkanin ozdobnych. Wntrze dawnej kaplicy wykorzystywane jest na koncerty i uroczystoci o charakterze oficjalnym.

I pitro. Dzia Historyczny.
Zbiory historyczno-artystyczne zgromadzone w Muzeum w owiczu licz 4200 eksponatw, a ich najstarsza cz pochodzi z kolekcji W. Tarczyskiego. Najstarsze eksponaty nale do wydzielonego zbioru archeologicznego (sala nr l) wzbogaconego o wspczesne wykopaliska. Gromadzone zabytki prezentuj wszystkie epoki i kultury, od paleolitu poczwszy. Zbir archeologiczny zawiera obecnie ponad 700 muzealiw oraz kilka tysicy fragmentw: ceramiki, szka, koci; cz z nich pochodzi z wykopalisk prowadzonych w okolicznych miejscowociach: np. Mastki - cmentarzysko z epoki brzu, Niespusza - cmentarzysko z epoki elaza, Ryce - osada z okresu rzymskiego, Bohe - grodzisko wczesnoredniowieczne. Na wystawie staej znajduje si 320 najciekawszych i posiadajcych najwiksz warto naukow eksponatw archeologicznych.
Zbiory dziau Historyczno-Artystycznego zgromadzone w kolejnych salach ilustruj histori owicza od czasw najdawniejszych do II wojny wiatowej, na tle oglnym dziejw Polski.
Do najciekawszych zespow obiektw prezentowanych na wystawie naley zaliczy:
- zbir blach i portretw trumiennych mieszczan owickich z XVII/XVIII wieku,
- kolekcj tokw piecztnych cechw z owicza, z ktrych najstarszy siga 1579 roku do XX wieku,
- wyroby cechw owickich, przedmioty uytkowe od XVII do XIX wieku (sala nr 3),
- militaria od XV wieku po II wojn wiatow, pord ktrych do ciekawszych naley bro okresu powsta narodowych.
Kolekcj uzupenia zesp tzw. "czarnej biuterii" i pamitek okresu powsta narodowych oraz postaci historycznych zwizanych z histori Polski (sale nr 5 i 6). Spory fragment ekspozycji powicony jest historii stray poarnej (sala nr 6). Wystaw sta koczy ekspozycja przedmiotw i pamitek zwizanych z dwudziestoleciem midzywojennym i II wojn wiatow (sala nr 7), pord ktrych jest wiele interesujcych militariw o charakterze osobistym (sala nr 5).
Dzia Historyczno-Artystyczny uzupeniaj:
- interesujcy zbir numizmatw,
- zesp okoo 100 grafik (XVII-XX w.),
- malarstwo, w tym zespoy prac Stanisawa Noakowskiego, Wadysawa Dargiewicza, Zdzisawa Pgowskiego, Tadeusza Klonowskiego, Zofii Mitranki, Urszuli Strzaeckiej. Pord pojedynczych prac znanych artystw znajduje si m.in. pejza pdzla Jzefa Chemoskiego, rysunek Stanisawa Wyspiaskiego, akwarela Stanisawa Taskiego.

II pitro. Dzia Etnograficzny.
Dzia Etnograficzny Muzeum w owiczu prezentuje zbiory etnograficzne z terenu dawanego Ksistwa owickiego. Zbiory te licz obecnie blisko 7000 eksponatw. Najstarsza cz kolekcji pochodzi ze zbiorw Muzeum Etnograficznego PTK oraz Zbiorw Staroytnoci W. Tarczyskiego, ktrej znaczn cz stanowi cenny w skali kraju zbir tkanin i okoo 200 kompletw ubiorw; kobiecych i mskich oraz kilkaset pojedynczych elementw strojw z tkaniny samodziaowej i fabrycznej, ukazujcych zmiany zachodzce w ubiorze tzw. owickim od drugiej poowy XIX wieku po wspczesno. Najstarsze i najciekawsze prezentowane s na ekspozycji staej (sala nr 4, 5, 8). W zbiorach znajduje si ponad 1000 tkanin i elementw stroju ukazujcych rozwj haftu od koca XIX w. do czasw wspczesnych.
Dzia Etnograficzny posiada kolekcj plastyki dekoracyjnej, w tym m.in. okoo 2 tys. wycinanek stanowicych element dekoracji wntrz chaup wiejskich, wystpujcych w trzech formach: "kodry", "gwiozdy", "tasiemki", pochodzcych od lat osiemdziesitych XIX wieku po wspczesne (sala nr 6). Zbiory uzupeniaj kolekcje: malarstwa ludowego i oleodrukw od poowy XIX wieku, rzeby, ceramiki ludowej z okolic Bolimowa (sala nr 10 i ceramika sala nr 3). W zbiorach gromadzona jest take ceramika z innych terenw Polski z pocztku XX wieku, np. pokucka, biaostocka, wileska, kaszubska (magazyn zbiorw). Na wystawie staej prezentowane s take kolekcje sprztw i mebli ludowych z okresu dwudziestolecia midzywojennego (sala nr 9) oraz zbir narzdzi rolniczych (sala nr 3), warsztatw tkackich i sprztw sucych do wytwarzania tkaniny samodziaowej (sala nr 4).
Dzia etnograficzny posiada sta ekspozycj plenerow przy Muzeum, na ktr skadaj si budynki gospodarcze, zagrody i chaupa z koca XVIII wieku (tzw. biaa) i zagroda zamknita tzw. "oklnik" z drugiej poowy XIX wieku; cao uzupeniona wystaw sprztw i wozami uywanymi w gospodarstwie wiejskim.

Dzia dokumentacji historycznej.
Powsta pocztkowo jako cz zbiorw bibliotecznych w oparciu o dokumenty prywatne W. Tarczyskiego i jego zicia Emila Balcera; wyodrbniony z caoci zbiorw gromadzi obecnie archiwalia i przedmioty o charakterze dokumentu odnoszce si do historii miasta, regionu i kraju. Do najciekawszych zespow nale dokumenty rodziny Tarczyskich i archiwalia oglne (w tym listy), stanowice cenne rdo do poznania kultury mieszczaskiej przeomu XIX i XX wieku, zespoy fotografii sigajce poowy XIX wieku, pord ktrych zwarty zesp stanowi dokumentacja owicza z pocztkw XX wieku klisze i przerocza przedstawiajce pejza Polski dwudziestolecia midzywojennego.
W zbiorach znajduj si dokumenty rnych dziedzin ycia miasta, dokumenty z okresu I i II wojny wiatowej (w tym afisze, plakaty i obwieszczenia), na osobn uwag zasuguje zbir dokumentw i pamitek dotyczcych historii i dziaalnoci Stray Poarnej w owiczu, jednej z pierwszych dziaajcych na terenie Krlestwa Polskiego.
Zbiory biblioteczne Muzeum, stanowice naturalne uzupenienie caoci zbiorw muzealnych, powstay wraz ze zbiorami Muzeum. Najstarsz cz kolekcji stanowi starodruki (w tym Loviciana) od XVI wieku pochodzce ze zbiorw: W. Tarczyskiego, Romualda Oczykowskiego i Emila Balcera. W bibliotece Muzeum w owiczu, liczcej obecnie ponad 4600 pozycji znajduje si zesp wydawnictw pochodzcych z Biblioteki Muzeum Polskiego w Rapperswilu.

WYSTAWY CZASOWE.
Na parterze Muzeum odbywaj si wystawy czasowe o rnorodnej tematyce z zakresu etnografii, archeologii, historii i sztuk plastycznych.

OFRETA OWIATOWA
Muzeum organizuje lekcje muzealne dla szk. Opata za przewodnika wynosi 60 z.
Lekcje naley zamawia z dwutygodniowym wyprzedzeniem telefonicznie lub osobicie w Dziale Owiatowym Muzeum w owiczu od poniedziaku do pitku w godzinach od 10.00 do 15.00, tel.(0-46) 837-39-28, fax (0-46) 837-36-63.
Lekcje odbywaj si w terminie od wtorku do pitku, w godzinach od 10.00 do 14.00.
Muzeum prosi o dostarczanie pisma z prob o zorganizowanie lekcji (z podaniem numeru szkoy, klasy, telefonu oraz nazwiska nauczyciela lub opiekuna). W przypadku lekcji z pokazem rkodziea naleno dla twrcy (rkodzielnika) reguluje zamawiajcy lekcj. Kontakt z twrc jest moliwy za porednictwem Muzeum.
Nie prowadzi si zaj z grupami nie umwionymi. W przypadku rezygnacji z umwionej lekcji uprasza si o szybk informacj. Zamawiajc lekcj prosimy mie na uwadze: nie czy si klas, zajcia prowadzone s z grupami liczcymi nie wicej ni 35 osb, zajcia trwaj okoo 60 minut, istnieje moliwo przeprowadzenia lekcji na zaproponowane przez szkoy tematy, bardzo prosi si o punktualne przychodzenie na lekcje.

Propozycje tematw lekcji organizowanych przez Dzia Merytoryczny Muzeum w owiczu:

- z zakresu historii miasta i regionu -
l. owicz w okresie redniowiecza i renesansu.
2. Historia zamku prymasowskiego na tle rozwoju miasta w XIV-XVIII w.
3. Historia rzemiosa owickiego.
4. owicz w okresie napoleoskim.
5. owicz w okresie powsta narodowych.
6. Naczynia i sprzty codziennego uytku.
7. Powtrka z historii - synne postaci i wydarzenia zwizane z owiczem.

- z zakresu etnografii -
l. owickie stroje ludowe i tkaniny dekoracyjne.
2. Historia architektury wiejskiej z terenu dawnego Ksistwa owickiego.
3. Jak mieszkano na wsi i w miecie.
4. owicka sztuka ludowa.
5. Zwyczaje i obrzdy.
6. Wesele owickie (lekcja z filmem video).
7. Jak to ze lnem byo (lekcja z filmem video).

- inne -
l. Historia owicza i regionu na przykadzie zabytkw archeologicznych.
2. Sztuka baroku w Polsce i Europie na przykadzie Kaplicy w. Karola Boromeusza.

WYDAWNICTWA
Muzeum prowadzi dziaalno wydawnicz, w ramach ktrej ukazuj si:
- katalogi wystaw czasowych (m.in. Madonny w rzebie ludowej, Malarstwo Zofii Dembiskiej, Pasiasty strj ludowy w Polsce, Malarstwo polskie z kolekcji prywatnej, Chrystus Frasobliwy w rzebie ludowej),
- informator o Muzeum,
- karty pocztowe ilustrujce ekspozycj muzealn i skansenow.
Tego typu publikacje mona naby w sklepiku muzealnym czynnym w godzinach otwarcia Muzeum.


SKANSEN W MAURZYCACH
W odlegoci 7 km. na zachd od owicza (dojazd szos Pozna-Warszawa, okoo 8 minut jazdy samochodem), zlokalizowany jest skansen, ktrego celem jest ukazanie zmian zachodzcych na wsi owickiej. Na ponad 17 hektarach gromadzone s obiekty w ukadzie zagrodowym, ukazujce wie w ukadzie rozproszonym, tzw. owalnic i pniejsz z drugiej poowy XIX wieku o zabudowie jednostronnej tzw. ulicwk, jako charakterystyczne typy urbanistyczne wsi na terenach dawanego Ksistwa owickiego. Budynki mieszkalne i gospodarcze wyposaone s w sprzt i narzdzia, ukazujce rozwj form gospodarowania na wsi.
Dotychczas zgromadzono m. in.: chaup z drugiej poowy XIX wieku ze wsi Zakwr Borowy, chaup ze wsi Bogoria z koca XIX wieku, stodo ze wsi Zakw Borowy z 1948 roku, stodo ze wsi Maurzyce z pocztku XX wieku, spichlerz-lamus ze wsi Zakw Kocielny z 1842 roku, stodo ze wsi Wicie z drugiej poowy XIX wieku obor kamienn ze wsi Mastki z lat dwudziestych XX wieku, kuni (rekonstrukcja) z wyposaeniem lat czterdziestych i pidziesitych XX wieku.
Na terenie skansenu trwaj cige prace nad rekonstrukcjami budynkw i ich wyposaeniem.

Skansen czynny jest od godziny 9.00 do zmroku (od maja do padziernika);
cena biletw: 2 z.


MUZEUM w owiczu
Stary Rynek 5/7, 99-400 owicz
tel. (0-46) 837-39-28, fax 837-36-63

- czynne od wtorku do niedzieli od godziny 10.00 do 16.00

- ceny biletw: normalny 5 z., ulgowy 3,50 z., normalny do skansenu 3 z., ulgowy do skansenu 2 z.
Z biletw ulgowych korzystaj emeryci i rencici, dzieci, modzie szkolna i studenci, onierze zasadniczej suby wosjskowej. Wstp bezpatny przysuguje przewodnikom grup i dzieciom do lat trzech. Bilety rodzinne w cenie biletw ulgowych.
- opata za filmowanie, fotografowanie przy uroczystociach lubnych: w kaplicy 100 z., na terenie dziedzica i skansenu 50 z.


Z A P R A S Z A M Y !