MUZEUM HISTORII POLSKIEGO RUCHU LUDOWEGO W WARSZAWIE
ODDZIA W SANDOMIERZU
Rynek 9, 27-600 Sandomierz
tel. (0-15) 832-21-41

Oddzia Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Sandomierzu zostao powoane z dniem 1 maja 1985 roku. Placwk zlokalizowano w budynku bdcym wasnoci wojewdzkiego Komitetu ZSL w Tarnobrzegu przy ulicy 11-stego Listopada 1. Lokal o cznej powierzchni 98 m kwadratowych dziki staraniom i wytrwaoci pierwszego kierownika Oddziau Stanisawa Kosa zosta w niedugim czasie przystosowany do potrzeb muzeum. W dniu 12. 06. 85 roku powoano Rad Muzealn Oddziau, na czele ktrej stan mgr Zbigniew Nazimek (kurator Owiaty i Wychowania w Tarnobrzegu, wiceprezes WK ZSL).
Pomimo, e uroczyste otwarcie Oddziau nastpio dopiero 5 maja 1989 roku to ju w trakcie swojego organizowania si Oddzia by udostpniany zwiedzajcym. Prezentowano wystawy czasowe w siedzibie Oddziau i w terenie. 1 stycznia 1990 roku przy Oddziale MHRPL w Sandomierzu rozpoczy dziaalno trzy punkty muzealne:
- w Opatowie,
- Klimontowie,
- Janowie Lubelskim,
- w Staszowie (od marca 1991 r.).
Wymienione placwki otrzymay pomoc merytoryczn w zakresie wystawienniczym, owiatowym i administracyjnym speniajc ogromn rol w popularyzowaniu idei MHRPL. Dziki pozyskiwaniu cennych pamitek po dziaaczach ludowych, organizowaniu interesujcych wystaw i spotka przyczyniy si do integracji rodowisk lokalnych, co zaowocowao powstawaniem przy tych orodkach Towarzystw Przyjaci Oddziau MHRPL.

Punkty Oddziau zakoczyy sw dziaalno oficjalnie z dniem 31. 12. 93 roku, ale niektre z nich (Opatw, Staszw) funkcjonoway nadal gromadzc dokumenty i udostpniajc je dla zainteresowanych dziejami ruchu ludowego na tych terenach. W dniu 7 padziernika 1992 roku nastpio zakoczenie dziaalnoci Rady Muzealnej i powstao Towarzystwo Przyjaci MHRPL w Sandomierzu, ktrego przewodniczcym zosta Stanisaw Dobek. Towarzystwo od pocztku swego istnienia wspierao wszystkie dziaania Oddziau aktywnie uczestniczc w organizowanych przez Oddzia wystawach, kursach i spotkaniach. W 1997 roku placwka zmienia swoj siedzib i dziki przychylnoci wczesnych wadz miasta i inicjatywie czonkw Towarzystwa Przyjaci MHRPL w Sandomierzu przeniosa zbiory do nowych pomieszcze przy ul. Rynek 9.
W cigu 15 lat istnienia Oddziau MHRPL w Sandomierzu pozyskano dla placwki wiele wartociowych pamitek. Oddzia jest w posiadaniu kolekcji sztandarw, od chorgwi ksicia Stanisawa Stojaowskiego zaczynajc a na wspczesnych koczc.
W zbiorach znajduj si:
- dokumenty dotyczce politycznej dziaalnoci organizacji chopskich, obrazujce rnorodno i aktywno ruchu ludowego na tych terenach,
- prasa ludowa,
- archiwum naukowe, fotograficzne i dobrze zaopatrzona biblioteka sprzyjaj studiom nad ruchem ludowym Ziemi Sandomierskiej.
W dorobku Oddziau w Sandomierzu znajduje si ponad 1239 muzealiw, 400 pozycji Archiwum Naukowego, 401 pozycji Archiwum Fotograficznego, 1349 woluminw. Cztery katalogi: magazynowy, rzeczowy, biblioteczny i kart naukowych s opracowywane na bieco w ramach funkcjonowania placwki. Oddzia MHRPL w Sandomierzu do dnia 31 maja 2000 r. zwiedzio ok. 35 tysicy osb. Placwka zorganizowaa ponad 25 wystaw staych i czasowych, z tego 10 w siedzibie Oddziau, 15 w terenie.
Od pocztku dziaalnoci prowadzone s lekcje muzealne dla modziey, kursy szkolenia i wykady dla nauczycieli historii. Pracownicy zamieszczaj artykuy w Rocznikach Historycznych MHRPL i s wspautorami niektrych pozycji wydawanych przez MHRPL w Warszawie.

Oddzia MHRPL w Sandomierzu od chwili powstania wsppracowa z wadzami terenowymi ZSL, a po jego rozwizaniu z PSL, organizujc wiele wsplnych imprez i uczestniczc w waniejszych wydarzeniach stronnictwa. Wsppracowa rwnie ze wszystkimi kulturalnymi instytucjami na terenie Sandomierza, Tarnobrzegu i okolic.
Oddzia MHRPL ze swoimi zbiorami i dziaalnoci w yciu kulturalnym i turystycznym Sandomierza znalaz swoje odrbne miejsce, wpisujc si w karty miasta jako prnie dziaajca placwka, przypominajca o wielkim znaczeniu ludowcw w dziejach mijajcego stulecia tego regionu.

9 czerwca 2000 roku w siedzibie Oddziau MHRPL w Sandomierzu otwarto wystaw "Z dziejw Patriotyzmu na Sandomierszczynie 1845-1945". Gwny cel wystawy to pokazanie gbokiego patriotyzmu i powicenia dla dobra Ojczyzny mieszkacw Ziemi Sandomierskiej. Ekspozycja ma charakter wybitnie edukacyjny i skierowana jest do szerokiego grona odbiorcw. Na stulecie, ktre stanowi ramy czasowe wystawy, przypadaj takie doniose wydarzenia z naszej historii jak:
- dziaalno ksidza Piotra ciegiennego,
- wybuch i przebieg Powstania Styczniowego,
- lata 1905-1907 obfitujce w wystpienia antyzaborcze,
- manifestacje i obchody wit narodowych,
- okres I wojny wiatowej,
- walka o odzyskanie niepodlegoci (marsz legionw Pisudskiego, dziaalno Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodlegociowych i Naczelnego Komitetu Narodowego),
- lata midzywojenne (odbudowanie kraju ze zniszcze, walki na froncie wschodnim, powstawanie towarzystw i organizacji, ktre kultywoway patriotyzm i umiowanie tradycji, dziaalno uniwersytetw ludowych, szerzenie owiaty na wsi, narodziny idei regionalizmu),
- II wojna wiatowa (dziaalno Armii Krajowej, TON-u, Batalionw Chopskich i Ludowego Zwizku Kobiet).
Prezentowane na wystawie obiekty pochodz ze zbiorw:
- Muzeum Okrgowego w Sandomierzu,
- Oddziau Literackiego im. J Iwaszkiewicza w Sandomierzu,
- Muzeum Niepodlegoci w Warszawie,
- Muzeum Narodowego w Kielcach,
- Archiwum Pastwowego w Kielcach i Oddziau w Sandomierzu,
- zbiorw prywatnych pani Ireny Szczepaskiej z Opatowa,
- wasnych MHRPL w Warszawie i Oddziau MHRPL w Sandomierzu.

MUZEUM HISTORII POLSKIEGO RUCHU LUDOWEGO w Warszawie
- Oddzia w Sandomierzu -
Rynek 9, 27-600 Sandomierz
tel. (0-15) 832-21-41

Muzeum czynne:
Od poniedziaku do pitku w godzinach od 8.00 do 16.00,
w sobot i niedziel - po wczeniejszym uzgodnieniu.

Z A P R A S Z A M Y !