ZABYTKI   POWIATU   LIPNOWSKIEGO

BOBROWNIKI
WIE pooona na prawym brzegu Wisy,jej pocztki sigaj XIII w. W redniowieczu leaa przy handlowym trakcie wiodcym z Torunia na Ru, przejciowo wasno Krzyakw, ktrzy nadali jej prawa miejskie, ktre utracia w XIX w.
- KOCIӣ PARAFIALNY p.w. w. Anny powsta w 1787 r. na miejscu wczeniejszych, drewnianych kociow. Obecna budowla, pozbawiona cech stylowych, jest zaoona na planie prostokta, salowa, z krtkim prezbiterium i wie przylegajc do nawy. Otarze boczne s pnobarokowe, pochodz z koca XVIII w., ze wspczesnymi obrazami.
- PLEBANIA pochodzi z przeomu XVIII i XIXw., zostaa przebudowana w latach 60-tych XX w., w obecnym ksztacie pozbawiona cech stylowych. Wewntrz portrety fundatorw kocioa, Anny i Kajetana Sierakowskich, klasycystyczne, z koca XVIII w.

- RUINY ZAMKU. Zamek wybudowano w kocu XIV w. na polecenie Konrada von Jungingen, wielkiego mistrza krzyackiego. W XVII w. by siedzib starostw grodowych. Zamek wzniesiono na wyspie, na planie zblionym do kwadratu, z wewntrznym dziedzicem, z wie w jednym z naronikw i prostoktnym budynkiem mieszkalnym. Bya to budowla o funkcjach obronnych, dwa naroniki wzmocniono wydatnymi szkarpami.

- DOMY klasycystyczne z wieku XIX-tego, usytuowane przy ulicy Nieszawskiej. Jeden z nich posiada wgbny portyk ozdobiony joskimi kolumnami.

BGPOMӯ NOWY
- CHAUPY. Jedna z XIX w., przykady domw kolonistw, tzw. holendrw, ktrzy byli od XVII w. osadzani od XVII w. na terenach nadwilaskich. Chaupy s drewniane, zbudowane na podmurowaniu z kamieni polnych, z dachami siodowymi krytymi som.

BGPOMӯ STARY
CHAUPY z koca XVIII w. lub z XIX w., zbudowane take dla kolonistw.

BRZENO
- KOCIӣ PARAFIALNY p.w. Matki Boskiej Czstochowskiej, zbudowany w XVIII w. z fundacji Rociszewskich, odnowiony w latach 1955-1956. Jest budowl drewnian, jednonawow, z wntrzem nakrytym paskim stropem z faset, z wyodrbnionym prezbiterium. Na belce tczowej umieszczony zosta barokowy krucyfiks z przeomu XVIII i XIX w. Otarz gwny kocioa jest barokowy, datowany na pierwsz poow XVIII w.
- DWR powsta na pocztku XIX w. dla Rociszewskich, jest klasycystyczny. Zaoony zosta na planie prostokta, parterowy z tarasem od frontu i facjat zwieczon trjktnie. Dwr by kiedy otoczony parkiem, z ktrego obecnie pozostao niewiele.

CHALIN
- DAWNY DWR z pierwszej po. XIX w., gruntownie przerabiany w XX w., po czciowym spaleniu w latach 1949-50. Jest budowl parterow, prostoktn, z kolumnowym gankiem od frontu i pkolistym tarasem od strony ogrodowej; nakryty mansardowym dachem. Dwr otacza park z alej, gazonem, i mostkiem na grobli midzy dwoma stawami.
- WIATRAK z ostatniej w. XIX w. z zachowan czciowo maszyneri, usytuowany przy drodze do Dobrzynia.

CHROSTKOWO
KOCIӣ PARAFIALNY p.w. w. Barbary, wybudowany na pocztku XVIII w., drewniany. Nad naw wieyczka na sygnaturk. DZWONNICA i KOSTNICA wzniesione na pocz.XVIIw., drewniane, konstrukcja supowa.

CZARNE
- KOCIӣ FILIALNY p.w. w. Michaa powsta pod koniec XVIII w. Zbudowany zosta w stylu klasycystycznym. Jest budowl trjnawow, poprzedzon wie. Od frontu ozdobiony portykiem wspartym na czterech kolumnach, zwieczony trjktnym szczytem, w ktrym Oko Opatrznoci. Wewntrz koci ozdobiono pnobarokow polichromi pochodzc z po.XIX w. Na sklepieniu prezbiterium scena Pokonu Pasterzy, na sklepieniu nawy gwnej scena Adoracji Chrystusa, w nawach bocznych namalowane postacie w. Pawa, Chrystusa uciszajcego burz morsk, Chrystusa przed niewiernym Tomaszem,a take symboliczne przedstawienie kocioa jako opoki. W drugiej nawie (zach.) przedstawiono Adoracj Oka Opatrznoci, Adoracj Chusty w. Weroniki oraz iluzjonistyczn architektur. Wystrj wntrza jest klasycystyczny, z koca XVIII w.
- Pnoklasycystyczny DWR pochodzi z drugiej po. XIX w., pitrowy, wzniesiony na rzucie nieregularnym,od strony zachodniej posiadajcy wie, od frontu taras.

CZERNIKOWO
KOCIӣ PARAFIALNY p.w. w. Bartomieja. Koci zbudowano w kocu XIV w., przebudowano w XVII w. Mury gotyckie, wntrze zbarokizowane w XVIII w., dawne prezbiterium wyburzono w XVIII w. w czasie przebudowy kocioa. Portal zachodni gotycki,ostroukowy.

DOBRZY NAD WIS
MIASTO. Pocztki Dobrzynia jako grodu sigaj ju XI w. Zaoono w nim kasztelani. W 1228 r. Konrad Mazowiecki osadza w Dobrzyniu zakon rycerski Dobrzycw, bdcych ochron przed Prusami. Od 1392 r. Ziemia Dobrzyska znajduje si, z przerwami, w posiadaniu Krzyakw. W XVI i XVII w. miasto przeywa rozkwit. W 1656 r. i 1659 r. zniszczenia spowodowane potopem szwedzkim kad kres rozwojowi miasta. W XVIII i XIXw. nastpuje dalszy upadek. Miasto posiadao a osiem kociow, z ktrych przetrwa tylko koci pofranciszkaski wraz z klasztorem.
- Koci i klasztor wzniesiono w latach 1279-1316, lecz strawi je poar. Koci obecny pochodzi z XV w., ulega wielu przebudowom. Klasztor rwnie by przebudowywany, gwnie w XIX i XX w. W Dobrzyniu znajduje si neogotycka kaplica cmentarna z 1888r.

DYBLIN
DWR zbudowany w drugiej w. XIX w., klasycystyczny,przebudowany w XX w. na szko. Wzniesiony na planie prostokta z dobudwkami przy krtszych bokach. Elewacja frontowa z ryzalitem z wgbnym portykiem o czterech kolumnach joskich. Na ryzalicie dekoracja stiukowa majca charakter neorenesansowy i neogotycki. Wok dworu zachoway si pozostaoci parku z pierwszej po. XIX w.

GODOWO
PARK. Wok dworu zbudowanego w latach 1881-1906 zachoway si pozostaoci parku krajobrazowego, zaoonego w kocu XVIII w. przez Plskowskich. Zachowane resztki szpaleru grabowego i staw o nieregularnym zarysie.

GNOJNO
W budynku mieszkalnym KAPLICA p.w. w. Stanisawa. Znajduj si w niej dwa pnobarokowe obrazy, pochodzce z drugiej po. XVIII w.

GROCHOWALSK
KOCIӣ PARAFIALNY p.w. w. Krzya, powsta w 1784 r. Jeden z kociow drewnianych, ktrych kilka zachowao si na ziemiach powiatu lipnowskiego. Zaoony na planie prostokta, z krtkim prezbiterium zamknitym trjbocznie. Na belce tczowej, oddzielajcej prezbiterium od nawy krucyfiks barokowy, pochodzcy z koca XVIII w. Otarz gwny pochodzi z pocz. XVIII w., jest utrzymany w stylu barokowym.

GRODZE
- Barokowa KAPLICA p.w. w. Piotra, wybudowana w 1778 r. z fundacji wojewody pockiego, Ignacego Zboiskiego. Jest prostoktnym,salowym budynkiem z kwadratow krucht, zwieczon szczytem ozdobionym spywami. Wewntrz znajduj si barokowe awy z XVIII w. oraz obraz .Piotra i Pawa, datowany na koniec XVIII w. - KAPLICZKA PRZYDRONA, supowa, neogotycka, zbudowana najprawdopodobniej w drugiej po. XIX w., z ludow rzeb w. Kazimierza Krlewicza.

KAMIENICA
PARK. Zachowane pozostaoci parku krojobrazowego z drugiej po. XVIII w. Dawniej park stanowi otoczenie dworu, istniejcego tu do 1965 r. Zachowana altana lipowa, aleja dojazdowa wysadzana kasztanami i lipami.

KARNKOWO
- od XV w. do 1939 roku w posiadaniu rodziny Karnkowskich. Stanisaw Karnkowski by w XVI w. arcybiskupem gnienieskim.
- KOCIӣ PARAFIALNY p.w. w. Jadwigi. Koci istnieje w tym miejscu od XVI w. Budowla bya przeksztacana w drugiej po. XVIII w (dobudowano m.in. kaplice po bokach nawy i barokowe szczyty). Koci jest utrzymany w stylu barokowym. Zosta zaoony na planie prostokta, z jedn naw i przylegajcym do niej prezbiterium. Pod jedn z kaplic przylegajcych do nawy (kaplica pd.) znajduje si krypta, miejsce pochwku rodziny Karnkowskich. Koci by gruntownie odnowiony w XVIII w. z fundacji Piotra Karnkowskiego. Kartusz z herbem Karnkowskich Junosza wystpuje m.in. na chrze muzycznym,w cianie szczytowej kaplicy,na wiey. W murze otaczajcym koci umieszczona ludowa rzeba Matki Boskiej Bolesnej, prawdopodobnie pochodzca z XVI w., na cmentarzu rzeba w. Apolonii z pierwszej po. XIX w., w ogrodzie koo plebanii ludowa rzeba Matki Boskiej z Dziecitkiem na globie ziemskim z XIX w.
- KAPLICA CMENTARNA p.w. w. Jadwigi, pochodzi z po. XIX w., klasycystyczna, nakryta pozorn kopu;z prostoktnym prezbiterium.Wewntrz otarzyk klasycystyczny i rzeba w. Jana Chryzostoma z XIX w., pochodzca z figury przydronej zniszczonej, jak podaje Katalog Zabytkw, w 1940 r. przez hitlerowcw.

- W Karnkowie znajduje si klasycystyczny DWR, zbudowany w pierwszej w. XIX w. dla Franciszka Karnkowskiego. Parterowy, na rzucie prostokta, ozdobiony wgbnym portykiem. Do boku pnocnego dobudowano wieyczk. Elewacj ogrodow ozdabia taras.
- OFICYNY DWORSKIE,zbudowane w pierwszej w. XIXw., przebudowywane i pozbawione cech stylowych.
- Pozostaoci PARKU.
- W Karnkowie obejrze mona chaupy z drugiej po. XVIII w. i z pierwszej po. XIX w., drewniane, z dachami siodowymi krytymi strzech.

KIJASZKOWO
DWR pochodzcy z drugiej po. XVIII, przebudowany w 1924 r. w stylu neoklasycystycznym. Wzniesiony na rzucie prostokta,z ryzalitem w elewacji frontowej, ozdobionym lepym portykiem. W tympanonie portyku umieszczono stiukowy herb. Wok skarpy, na ktrej usytuowano dwr,zachoway si w zym stanie pozostaoci PARKU.

KIKӣ
Miejscowo istnieje od XIII w. W redniowieczu istnia tu grd kasztelaski. Prawa miejskie Kik uzyska w 1791 r. Pozosta miastem do 1867 r.
- KOCIӣ PARAFIALNY p.w. w. Wojciecha. Parafia istnieje od XV w.,obecny koci powsta w latach 1904-1909 i jest budowl neogotyck.
- klasycystyczny PAAC,wzniesiony w kocu XVIII w. dla Ignacego Zboiskiego, wojewody pockiego. Po 1945 r. popad w ruin, odbudowano go w latach 1952-64. Zaoony na planie prostokta, pitrowy. Elewacja frontowa posiada kolumnad flankowan przez dwa ryzality. W paacu znajduje si tzw. Sala Rycerska z klasycystyczn polichromi przeomu XVIII i XIX w., obejmujc supraporty oraz fryz z gryfami, lirami i wazonami.
- PARK wok paacu zaoono w pierwszej po. XIX w., zdewastowany po II wojnie wiatowej, ze sztucznym stawem szpalerem grabowym.
- XVIII-wieczna FIGURA PRZYDRONA znajdujca si nad jeziorem Kikolskim, z barokow rzeb w. Jana Nepomucena.

KONOTOPIE
KAPLICA p.w. Matki Boskiej Bolesnej, z ludow Piet, pochodzc z XVIII lub z pierwszej po. XIX w.

KROJCZYN
- SPICHLERZ DWORSKI pochodzcy z XVIII lub z pocztku XIX w. Jest to budowla drewniana, prostoktna, dwukondygnacyjna, z sieni i belkowanymi stropami.
- FIGURA PRZYDRONA supowa, z ludow rzeb w. Antoniego, pochodzc z XIX w.

LENIE WIELKIE
DWR klasycystyczny, zbudowany w po. XIX w. Jest skromn budowl zaoon na planie prostokta, z elewacj frontow posiadajc niewielki ryzalit. Dwr jest nakryty naczkowym dachem. Przed dworem znajduje si podjazd, a wok pozostaoci PARKU rozcigajcego si do jeziora.

LIPNO
Miasto powiatowe. Pocztki Lipna sigaj XIV stulecia, kiedy to w 1349 r. dokonano lokacji miasta na prawie chemiskim. Od XIV w. miejsce sdw ziemskich i sejmikw szlachty dobrzyskiej. Okres rozkwitu Lipna przypad na XVI i XVII w. w zwizku z rozwojem wkiennictwa. Zabudowa miasta, do XIX w. w wikszoci drewniana, obecnie wok rynku zabudowa klasycystyczna z pierwszej po. XIX w. W pobliu drugiego rynku neogotycki koci ewangelicki z drugiej po. XIX w., szpital znajdujcy si w dawnym browarze. W Lipnie znajduje si Gra w. Antoniego z parkiem miejskim.
- Przy rynku znajduje si KOCIӣ parafialny, przebudowany na pocztku XIX w. z zachowaniem murw gotyckich z drugiej po. XIV w. Jednonawowy, z przybudwkami, kaplic w. Barbary i wyduonym prezbiterium i masywn wie ozdobion blendami zamknitymi pkolicie i ostroukowymi. Koci jest gotycki,z ostroukowymi oknami, w kruchcie pnocnej znajduje si ostroukowy portal. Otarz gwny jest manierystyczny, pochodzi z pierwszej po. XVII w. Koci otacza mur pochodzcy z drugiej po. XIX w. Obok kocioa znajduje si pnoklasycystyczna plebania z pierwszej po. XIX w., z elewacj frontow ozdobion boniowaniem.
- Neogotycka KAPLICA CMENTARNA wzniesiona w 1837 r. na miejscu rozebranego w 1819 r. kocioa p.w. w. Barbary.
- Miasto posiada te klasycystyczny RATUSZ, wybudowany po 1831r.,z frontem zwieczonym trjktnym szczytem i wieyczk z rzeb anioka. Z tyu budynek posiada dziedziniec otoczony murem z bram zwieczon trjktnym szczytem.
- W Lipnie na uwag zasuguje zabudowa miejska. Wikszo zabytkowych domw jest klasycystyczna i pochodzi z pierwszej po. XIX w.

LUBIN
PARK zaoony wok dworu z drugiej po. XIX w., z klombem na osi i stawem od strony ogrodowej.

MAKOWISKA
- KOCIӣ filialny p.w. Chrystusa Krla, wybudowany w latach 30-tych XX w.
- CHAUPY pochodzce z po. XIX w., przykady tzw. domw kolonistw. Drewniane, na rzutach wyduonych prostoktw, z siodowymi dachami pokrytymi strzech,z kominami butelkowymi z piekarnikami we wntrzach.

MAZOWSZE
Koci parafialny p.w. w. Marcina, neogotycki, wzniesiony ok. 1900 r. w miejsce poprzedniego, ktry spon w 1864 roku.

MOKOWO
KOCIӣ parafialny p.w. w. Trjcy, wzniesiony po 1920 r. w miejsce poprzedniego, spalonego w 1915 r.

NOWA WIE
DWR wybudowany w pierwszej po. XIXw., parterowy z facjat z trjktnym szczytem i siodowym dachem, krytym eternitem. Dwr jest otoczony PARKIEM, w ktrym rosn buki i jesiony.

OBORY
= Barokowy KOCIӣ I KLASZTOR MARIANW znajduje si nad jeziorem Gboczek. Pocztki zaoenia sigaj XVII w., kiedy ukasz Rudzowski wraz z on w 1605 r. postanowili ufundowa klasztor dla sprowadzonych z Bydgoszczy karmelitw. Zabudowania drewniane zniszczy w 1612 r. poar. W latach 1741-53 budowa nowego klasztoru wraz z kocioem.
- Koci p.w. Nawiedzenia Najwitszej Marii Panny ma jedn, szerok naw i dwuprzsowe, prostoktne prezbiterium. Do nawy przylega kaplica p.w. Opatrznoci Boej. Na chrze muzycznym umieszczono ozdobny kartusz z emblematem karmelitw. Fasada kocioa jest jednoosiowa ze szczytem ozdobionym pilastrami i falistymi spywami. Koci posiada bardzo bogate wyposaenie, w wikszoci barokowe i rokokowe. Barokowy jest otarz gwny, pochodzcy z lat 90-tych XVIIw., w ktrego polu rodkowym znajduje si gotycka Pieta, datowana na pierwsz po. XV w.
- KLASZTOR przylega do kocioa od pnocy, tworzc ksztat litery L. Niedaleko kocioa znajduje si cmentarz otoczony XVIII-wiecznym murem z barokow bram, nad ktr znajduje si rzeba Pieta z drugiej po. XVIII w. W pobliu klasztoru znajduje si KALWARIA, ktrej powstanie przypada na wiek XVII. Na wzniesieniu znajduje si barokowa kaplica p.w. w. Krzya, ozdobiona klasycystycznym portalem z pierwszej po. XIX w.

OSTROWITE
Drewniany KOCIӣ parafialny p.w. w. Mateusza, wybudowany w drugiej po. XVIII w., z wieyczk wybudowan na pocztku XX w. Koci posiada niewielk naw i prezbiterium zamknite trjbocznie. Wntrze jest przekryte paskim stropem. Wyposaenie kocioa jest w wikszoci klasycystyczne.

POMIANY
Klasycystyczny DWR zbudowany na pocz. XIX w. Jest budowl wzniesion na planie prostokta, parterowy z facjat i mieszkalnym poddaszem, od frontu ozdobiony pitrowym portykiem kolumnowym, ktry na wysokoci pitra posiada balkonik z eliwn balustrad. Wok dworu czciowo zachowa si PARK z kasztanowymi alejami.

RADOMICE
PARK, pierwotnie otaczajcy XIX-wieczny dwr, rozebrany w 1965 r.

RYBITWY
CHAUPY, zbudowane ok. po. XIX w. dla tzw. kolonistw, osadzanych na terenach nadwilaskich. Chaupy s drewniane,(konstrukcja zrbowa), w czciach gospodarczych sumikowo-tkowa, z dachami siodowymi, krytymi strzech.

SKPE
Wie, dawniej miasto. Dawn KARCZM zbudowano w pierwszej po. XIX w. Jest parterowym budynkiem zaoonym na planie prostokta, usytuowanym w poudniowej pierzei rynku. W Skpem w rynku znajduj si domy w stylu barokowym i klasycystycznym z koca w. XVIII i pierwszej po. w. XIX.

SKPE-WYMYLIN
Wie zwizana z miastem Skpe.
- KOCIӣ I KLASZTOR BERNARDYNW zosta ufundowany w 1498r. przez Mikoaja Kocieleckiego, biskupa chemiskiego. Koci i klasztor wzniesiono w latach 1508-1510. Obszerne zaoenie skada si z kocioa znajdujcego si w centrum, budynkw klasztornych przylegajcych do od poudnia, oraz dziedzica odpustowego przylegajcego do od pnocy.
- KOCIӣ przyklasztorny to doskonay przykad barokizacji pnogotyckiej budowli, ktrej dokonano w pierwszej po. XVIII w. Zosta zaoony na planie prostokta z prezbiterium i wie od strony zachodniej,od strony pnocnej w 1524 r. dobudowanp kaplic w. ANNY. Wntrze kocioa zdobi pnobarokowa polichromia wykonana po 1767 r. przez Walentego ebrowskiego. W prezbiterium na sklepieniu przedstawiono Adoracj Matki Boskiej, na sklepieniu nawy postacie dwunastu apostow oraz putta. Otarz gwny kocioa jest klasycystyczny z elementami rokokowymi, pochodzi z pocz. XIX w.
- KLASZTOR, rozbudowywany w XVII i XVIII w.; zosta przebudowany na pocz. XX w. w zwizku z przystosowaniem go na seminarium. Zaoenie klasztorne jest okazae, klasztor jest zaoony na rzucie czworoboku, z krugankiem i czworobocznym wirydarzem. Od pnocy do kocioa przylega dziedziniec odpustowy, otoczony krugankami, porodku ktrego usytuowana jest KAPLICA p.w. w. Barbary, omioboczna, z kopu i latarni. Kaplica zostaa wybudowana w pierwszej po. XVIII w. jako grobowa dla rodziny Zieliskich.
- DAWNY SPICHLERZ KLASZTORNY, powsta w XVIII w., obecnie szkoa.
- KAPLICA wybudowana w po. XVIII w., barokowa, usytuowana w lesie obok klasztoru. Ozdobiona barokowym szczytem ujtym spywami.
- XIX-wieczne klasycystyczne budynki dawnego ZAJAZDU, z budynkiem gwnym z portykiem kolumnowym dwigajcym belkowanie. Do zespou nale dwie oficyny i stajnia. Jedna z oficyn od strony dziedzica posiada podcie wsparty na drewnianych kolumnach. Budynek gwny jest poczony z oficynami za pomoc bramek.

SKPE WIOSKA
DWR wybudowano na pocz. XIXw . dla Zieliskich, rozbudowano w latach 30-tych XX w. Jest to budowla parterowa, prostoktna, z dobudowanymi skrzydami bocznymi. Usytuowany wrd PARKU z alej dojazdow wysadzan kasztanami i jeziorem.

STEKLIN
Pnoklasycystyczny DWR wzniesiony ok. po. XIX w., odnawiany w latach 60-tych. Parterowy, na planie prostokta, z ryzalitami w elewacji frontowej i tylnej. Ryzalit jest pitrowy, zwieczony przyczkiem. Dwr otoczony jest parkiem zaoonym ok. po. XIX w.

SUMIN
Neogotycki KOCIӣ parafialny p.w. Znalezienia Krzya w. i w. Mikoaja, powsta w 1897 r. w miejscu poprzedniego,gotyckiego,rozebranego w 1818 r. Salowy, z wie od zachodu i zakrysti, do ktrej wchodzi si przez pnogotycki portal zamknity pkolicie. Obok kocioa dzwonnica, wzniesiona w XIX w.

TUCHOWO
- KOCIӣ parafialny p.w. Wniebowzicia Najwitszej Panny Marii, wzniesiony w latach 1886-88, zaprojektowany przez Ludwika Gosawskiego, neogotycki.
- CHAUPA zbudowana po poowie XIX w., drewniana, konstrukcji zrbowej, z kominem butelkowym.

TRUTOWO
Barokowy KOCIӣ i KLASZTOR KARMELITW, wybudowane w drugiej wierci XVIII w. z fundacji Jana Rtwiskiego.
- KOCIӣ jest jednonawowy, z kttkim, kwadratowym prezbiterium z otarzem gwnym rokokowym z po. XVIII w. Koci jest ozdobiony pnobarokow polichromi z 1738 r. Na cianach prezbiterium, nawy oraz na sklepieniach przedstawieni zostali wici zwizani z histori zakonu, za na sklepieniu nawy postacie Czterech Ewangelistw i Ojcw Kocioa.Na uwag we wntrzu kocioa zasuguje ambona w ksztacie odzi, rokokowa, z trzeciej w. XVIII w.
- KLASZTOR zaoono na rzucie prostokta przylegajcego do kocioa od zachodu. Jest to zaoenie nie posiadajce wirydarza.
- KAPLICA pochodzca z pierwszej po. XIX w., z rzeb Chrystusa Frasobliwego z XVIII w.

WIELGIE
- Kolejny z drewnianych kocikw na tym terenie, koci parafialny p.w. w. Wawrzyca pochodzi z wieku XVII-tego. Wzniesiony zosta na rzucie prostokta, z wie na kamiennym podmurowaniu, zakrysti i dwiema kapliczkami. Otarz gwny kocioa jest barokowy, pochodzi z przeomu XVIII i XIX w. W polu rodkowym znajduje si wykonany wspczenie krucyfiks, a w zwieczeniu ludowa rzeba Matki Boskiej.
-PARK otaczajcy zabytkowy, XIX-wieczny dwr.
- SPICHLERZ DWORSKI, pochodzcy z pierwszej po. XIX w., drewniany (konstrukcja sumikowo-tkowa), prostoktny, z dachem naczkowym oraz kryta strzech, XIX-wieczna chaupa z gankiem.

WIERZBICK
- PAAC zbudowany w latach 1880-90 dla Zieliskich otoczony PARKIEM z alej wysadzan jesionami.
- chaupy z XIX w., z dachami krytymi strzech.

WIERZNICA
DWR zbudowany w pierwszej po. XVIII w., parterowy, na planie prostokta, z mieszkalnym poddaszem.

WOLA
DWR z pierwszej wierci XIX w., przebudowany w drugiej po. XIX w., klasycystyczny, parterowy, na planie prostokta. Dwr jest parterowy, prostoktny. Otacza go park z alej podjazdow wysadzan kasztanami.

WLKA DUA
- Zachowane CHAUPY z ok. po. XIX w., drewniane (konstrukcja zrbowa), z siodowymi dachami krytymi strzech.
- KAPLICZKA supowa z XX w. z ludow rzeb Matki Boskiej.

ZADUSZNIKI
- KOCIӣ parafialny p.w. Nawiedzenia Najwitszej Panny Marii, zbudowany w latach 1873-75, zaprojektowany przez Henryka Marconiego w stylu neogotyckim.
- Nieuywany WIATRAK, zbudowany w 1870 r.




<< zabytki wojewdztwa kujawsko-pomorskiego