ZABYTKI   POWIATU   MISKIEGO

DBE MAE
Zachoway si RESZTKI PARKU o charakterze krajobrazowym z 1 po. XIX w., zaoonego dla Dbrowskich, wok dworu z 2 po. w. XIX, bdcego wasnoci rodziny Suffczyskich.

DUEW
RESZTKI PARKU krajobrazowego pochodz z 1 po. XIX w. Zakadano go cznie z budow dworu w latach 1900-1 wg projektu arch. Jana Heuricha dla rodziny Duewskich.

GRZEBOWILK
Drewniany, parterowy DWR o konstrukcji zrbowej, oszalowany i otynkowany zbudowany zosta w kocu w. XVIII, wg tradycji jako dworek myliwski ks. Jzefa Poniatowskiego. By on wielokrotnie przebudowywany w. XIX i XX, m.in. dla Rychwalskich (zmiana dachu i ganku). Dwr wzniesiono na planie wyduonego prostokta, z gankiem o nowych filarach od frontu. Ukad wntrz jest dwutraktowy z sieni na osi. Dwuspadowy dach z okapem, wspartym na profilowanych zakoczeniach belek stropowych, pokryto dachwk. Wok znajduj si resztki parku krajobrazowego z ok. po. w. XIX, opadajcego tarasowo ku pd., z okazami starodrzewu.

KUFLEW
Zachoway si RESZTKI PARKU z pocztku XIX w. z dwiema alejami lipowymi oraz okazami dbw i grabw. Park otacza zdewastowany dworek drewniany, wzniesiony w pocztku XIX w. dla Dbrowskich.

UKOWIEC
- Klasycystyczny DWR wzniesiono w pocztku XIX w. dla Cieszkowskich. Nastpnie zosta on przebudowany. Skada si ze starszej czci drewnianej, o konstrukcji zrbowej oraz nieco pniejszej murowanej w jej przedueniu od zach. Jest tynkowany, parterowy, czciowo na piwnicach sklepionych kolebkowo. Posiada plan wyduonego prostokta z dwoma symetrycznie rozmieszczonymi gankami od frontu, o dwch parach kolumn toskaskich. Ukad wntrz jest dwutraktowy, przebudowany. W rodkowym pomieszczeniu znajduje si portal wczesnoklasycystyczny z 4 w. XVIII w., wg tradycji przeniesiony z wczeniejszego nieistniejcego dworu. Wykonano go z drzewa jesionowego, intarsjowanego orzechem. Dach jest dwuspadowy, kryty gontem.

- Murowany z cegy, tynkowany SPICHLERZ w stylu gotyku romantycznego zbudowano zapewne w 2 w. XIX w., a powikszono w XX w. w kierunku zach. Pitrowa budowla, na planie prostokta jest dzi silnie zdewastowana. Jej elewacja frontowa jest oszkarpowana omiobocznymi filarami i zwieczona trjktnym szczytem. Okna i wejcie posiadaj ostroukowe ksztaty. Wewntrz w przyziemiu znajduj si stropy belkowane na trzech parach murowanych kolumn toskaskich. Dach pierwotnie dwuspadowy jest dzi zniszczony.

MAJDAN
LADY ZAOENIA OBRONNEGO znajduj si na wzgrzu otoczonym od zach. strug. Zachowane fragmenty waw, wg tradycji byy miejscem zamku obronnego, po ktrym odkrywano m.in. w 1900 i 1963 r. resztki fundamentw i sklepionych piwnic murowanych z cegy i kamienia polnego.

MISK MAZOWIECKI
- Barokowo-klasycystyczny, murowany z cegy, tynkowany PAAC wzniesiono w pocztku XVII w. dla Miskich. By on kolejno w posiadaniu: w XVIII w. Rudziskich, od lat szedziesitych XVIII w. Borzckich, z pocztkiem w. XIX Jezierskich, od 1874 r. Dernaowiczw. Podwyszono go o trzeci kondygnacj i przeksztacono (wystrj elewacji) w latach 1825-28 dla Jezierskich. Dwr zosta zdewastowany po 1945 r. Gruntownie go odrestaurowano w latach 1956-58 i adaptowano na szko. Jest to pitrowa budowla z mezzaninem, na piwnicach sklepionych kolebkowo. Posiada plan wyduonego prostokta, jest jedenastoosiowa z jednoosiowymi, silnie wystajcymi ryzalitami skrajnymi w obu duszych elewacjach.
Ukad wntrz jest dwutraktowy. Porodku znajduje si nieco przesunita z osi przyziemia, szeroka sie na przestrza budynku, o trzech przsach sklepie kolebkowych i kolebkowo-krzyowych, rozdzielonych gruntami. W wszym przle rodkowym znajduje si kominek o charakterze rokokowym z 2 po. XVIII w. Przy sieni od pd. wzniesiono klatk schodow, przeksztacon w 1 w. XIX w. Parter posiada portal o charakterze klasycystycznym z tego czasu. W wikszoci pomieszcze przyziemia sklepienia s kolebkowe, przewanie z lunetami oraz kolebkowo-krzyowe. Wysokie pitro przekryte jest stropem, a mezzanino belkowaniem. Zewntrz dusze elewacje posiadaj pozorne, trjosiowe ryzality, porodku rozczonkowane w przyziemiu pilastrami toskaskimi, a wyej joskimi w wielkim porzdku. Ryzalit frontowy wieczy trjktny szczyt. Przyziemie jest boniowane z wejciami i oknami zamknitymi pkolicie. Pitro, z wysokimi oknami w profilowanych obramieniach, posiada podziay ramowe, a okna w ryzalitach trjktne przyczki. ciany mezzanina na odcinkach pomidzy ryzalitami s cofnite, poprzedzone wskimi tarasami o eliwnych balustradkach. Wejcia osaniaj tarasy na opilastrowanych filarach. Niski, czterospadowy dach, nad ryzalitami jest trjspadowy, kryty blach.

- PARK zaoono zapewne w pocz. w. XVII wspczenie z budow paacu jako ogrd woski. Przeksztacono go w 1 po. w. XIX dla Jezierskich, w stylu romantycznym (wczenie w kompozycj systemu wodnego, utworzenie osi widokowych). Ponownie zosta przeksztacony po 1874 dla Dernaowiczw (ujcie przepywu rzeki Srebrnej w dwa rwnolege kanay, spitrzenie staww, budowa kaskad). Otoczony jest on z trzech stron cigiem staww poczonych jazami. Od zach. na dziedziniec wiedzie most. Przed paacem od pd-wsch. kana rozszerza si w prostoktny staw.

- Klasycystyczny, murowany z cegy, tynkowany BUDYNEK DAWNEGO STAROSTWA usytuowany jest przy dawnym rynku sandomierskim (obecnie plac Kiliskiego). Zbudowany zosta w latach 1847-53 wg projektu arch. Henryka Marconiego. Jest pitrowy, na planie prostokta, dziewicioosiowy. Przyziemie oraz naroe lizeny biegnce poprzez dwie kondygnacje s boniowane. Okna pitra ujte s w ozdobne obramienia z odcinkami gzymsu. Pod kostkowym, podokapowym gzymsem biegnie gadki fryz z okienkami strychu w formie rombw. Ukad wntrz jest dwutraktowy z korytarzem oraz sieni na przestrza. Dach czterospadowy z dymnikami pokryto blach.

- Klasycystyczna POCZTA przy ul. Warszawskiej nr 53 wzniesiona zostaa w 1 w. w. XIX i bya remontowana w. XIX i XX. Zoona jest z dwch parterowych prostoktnych budynkw: gwnego, usytuowanego kalenicowo do szosy oraz oficyny od wsch. ustawionej szczytowo i poczonej z budynkiem gwnym murem, w ktrym znajduje si brama na dziedziniec. Budynki s murowane z cegy, tynkowane. Gwny picioosiowy, z wejciem w nieznacznym ryzalicie jest boniowany na naroach, posiada podokapowy gzyms modylionowym. Ukady wntrz s dwutraktowe. Dachy czterospadowe z dymnikami pokryto blach.

- Klasycystyczny, murowany z cegy, tynkowany DWOREK ANDRIOLLEGO przy ul. Warszawskiej nr 173 zbudowany w 1 po. w. XIX. W 4 w. XIX w. by rzekomo w posiadaniu malarza Michaa Elwiro Andriollego. Jest to Parterowa budowla na planie prostokta, trzyosiowa. Ukad jej wntrz jest dwutraktowy z sieni na osi. Okna zamknite s pkolicie. Dach czterospadowy, pokryto blach.

OLEKSIANKA
Zachoway si RESZTKI PARKU z ok. po. XIX w., z okazami starych lip i jesionw oraz lipow alej na osi dworu murowanego z 2 po. XIX w., silnie zdewastowanego.

POGORZEL
= Barokowo-klasycystyczny, murowany z cegy, tynkowany DWR wzniesiono ok. po. w. XVIII dla Rudziskich wg projektu przypisywanego arch. Symeonowi Gaygierowi. W 2 po. w. XVIII by wasnoci Modzewskich, m.in. Michaa Modzewskiego, sufragana pockiego. Zosta przeksztacony w pocztku w. XIX i przebudowywany w. XIX i XX (m.in. ok. 1900 dobudowa oranerii oraz balkonu na dwch filarach od frontu). Jest budowl na planie prostokta, parterow z pitrow czci rodkow, wysunit trjosiowymi ryzalitami z obu elewacji oraz jednoosiowymi ryzalitami skrajnymi. Posiada poddasze mieszkalne. Piwnice s sklepione kolebk koszow i kryte sklepieniem zwierciadlanym. Ukad wntrz jest dwutraktowy, w partiach skrajnych trzytraktowy. Na osi znajduje si prostoktna sie o posadzce z brunatnego i czerwonego marmuru, z dwiema klatkami schodowymi po bokach: na pitro i do piwnicy. Z sieni wiedzie przejcie sklepione ukiem koszowym do obszernego salonu o citych naroach wewntrznych. Wntrza przekrywaj stropy. W pomieszczeniu na prawo od salonu znajduje si kominek z 1 po. w. XIX. Zewntrz elewacje rozczonkowane s pilastrami toskaskimi, zdwojonymi jednostronnie na naroach, dwigajcymi uproszczone belkowanie. Ryzality rodkowe wiecz trjktne szczyty. Przed salonem od ogrodu znajduje si wysoki, murowany taras z dwoma biegami schodw, ozdobiony balustrad tralkow i wazonami piaskowcowymi z 1817 r., obecnie zniszczonymi. Dach przerobiony zosta na dwuspadowy, kryty dachwk.

- RESZTKI PARKU zaoonego w XVIII w. jako regularny, pniej przeksztaconego na krajobrazowy, ujte s z trzech stron szpalerami, z czwartej zamknite budynkiem dworu, wyniesionym na tarasie ziemnym. Na osi tarasu pozostay lady alei z kwaterami po bokach oraz pkolistym szpalerem na zamkniciu. Od frontu wiedzie podjazd ze ladem kolistego gazonu. Na pn-wsch. od paacu znajduje si cig staww, po przeciwnej stronie za aleja dojazdowa do dworu, prostopada do osi zaoenia. Wrd drzewostanu s okazy modrzewia i kilkusetletni db.

- KAPLICZKA PRZYDRONA przytwierdzona jest do pnia drzewa. Barokowo-ludowa rzeba Trjcy w. pochodzi z XVIII-XIX, ujta jest w formie Tronu aski. Pniej dodano do niej krucyfiks. Osonita jest nowszym daszkiem.

RUDA MAZOWIECKA
- Zachoway si RESZTKI DWORU drewnianego z koca w. XVIII, przerobionego w. XX, w otoczeniu zdewastowanego parku z 1 po. w. XIX.
- SPICHLERZ zbudowano w XVIII w. Jest on drewniany, o konstrukcji zrbowej, pitrowy, z dwukondygnacjowym podcieniem wzdu ciany frontowej. Okienka posiadaj prostoktny ksztat i s ozdobnie wycite w belkach. Dach czterospadowy z wydatnym okapem pokryto gontem.

RUDNO
= Klasycystyczny, murowany z cegy, tynkowany PAAC zbudowano zapewne w pocztku w. XIX dla Marcina Chrzanowskiego, chorego warszawskiego, wg projektu przypisywanego arch. Hilaremu Szpilkowskiemu. Zosta zdewastowany po 1945 r. Jest pitrowy, z piwnicami sklepionymi kolebk pkolist i koszow z lunetami. Posiada plan prostokta z portykiem od frontu oraz dwoma skrajnymi ryzalitami od tyu, poczonymi tarasem. Ukad wntrz jest dwutraktowy, nieco przeksztacony. W parterze za portykiem zostaa nieosiowo usytuowana, pkolista sie biegnca poprzez dwie kondygnacje, z drewnian klatk schodow. W sieni posadzka wykonana zostaa z szarego i czerwonego marmuru. W naroach frontowych budynku znajdoway si pierwotnie dwie owalne klatki schodowe (lewa usunita w. XIX, a w jej miejsce wbudowane w obu kondygnacjach gabinety). W przyziemiu mieci si kuchnia. Spiarnia oraz alkierz od pn-wsch. kryte s sklepieniem kolebkowym, pozostae pomieszczenia posiadaj stropy. Na pitrze znajduje si wielka sala balowa na planie litery L, przedzielona jest ona czterema drewnianymi kolumnami doryckimi (z nich jedna murowana kryje we wntrzu przewd kominowy). We wntrzach zachowano dwa kominki marmurowe, klasycystyczne z 1 w. w. XIX oraz resztki jesionowych i dbowych parkietw. Zewntrz elewacje ujte s na naroach pilastrami i zwieczone belkowaniem. Portyk o czterech kolumnach toskaskich w wielkim porzdku, zwieczony jest trjktnym frontonem. Okna w profilowanych obramieniach, w przyziemiu posiadaj trjktne szczyciki, za w sali balowej s porte-fenetry. Dach czterospadowy pokryto dachwk.
- Zachoway si RESZTKI PARKU z 1 po. w. XIX, z alej dojazdow i podjazdem na osi od frontu oraz ladami tarasw ziemnych od strony pn-wsch. opadajcych ku kom i dwm symetrycznie pooonym stawom, rozdzielonym grobl.

- KAPLICZKI PRZYDRONE s murowane z cegy, tynkowane. Pierwsza pochodzi z koca w. XVIII i jest supowa, czworoboczna, z czterema eliptycznymi przeroczami w grnej kondygnacji. Druga pochodzi z ok. po. w. XIX., jest czworoboczna, dwukondygnacjowa, w jej wnce znajduj si szcztki figury (popiersie) w. Jana Nepomucena z XIX w.

RUDZIENKO k. DOBREGO
- Murowany z cegy, tynkowany, parterowy DWR na planie prostokta zbudowany zosta ok. po. w. XIX, a nastpnie przebudowany. Odnawiano go w latach 1965-66. Jego piwnice kryte s stropami belkowymi. Ukad wntrza jest dwutraktowy. Od pn. dwr posiada taras z dwoma biegami schodw, osonity jest on blaszanym daszkiem, wspartym na szeciu eliwnych kolumienkach. Dach naczkowy pokryto dachwk. Na wsch. od dworu znajduj si resztki parku z prostoktn polan, tworzc rodzaj gabinetu otoczonego szpalerem lipowym.

- Murowana, czworoboczna KAPLICZKA PRZYDRONA wzniesiona zostaa ok. po. w. XIX, na grobli pomidzy stawami. Posiada sklepienie krzyowe. Wewntrz znajduje si rzeba w. Jana Nepomucena z 1 po. w. XIX.

RUDZIENKO k. KOBIELI
Drewniany, konstrukcji zrbowej, oszalowany z pozornym boniowaniem DWR na ceglano kamiennej podmurwce, zbudowany zosta w 1 po w. XIX dla Grabowskich. Przebudowywany za w XX w. Jest to parterowa budowla na planie wyduonego prostokta z nowsz dobudwk murowan od pd-zach. Od frontu posiada portyk o czterech kolumnach toskaskich, zwieczony trjktnym szczytem z owalnym okulusem porodku oraz gzymsem zbkowym w obramieniu. Ukad wntrz jest dwutraktowy, przebudowany z sieni prostoktn na osi, i trzema niszami: rodkow zamknit ukiem koszowym i bocznymi hemisferycznymi oraz par drzwi o szprosowaniu neogotyckim z ok. po. XIX w. Dawny salon znajduje si w trakcie ogrodowym, rozdzielony jest dwiema parami kolumn toskaskich, obecnie znieksztaca go przepierzenie. We wntrzach s stropy. W pokoju od pd-zach. zachowa si kominek o charakterze klasycystycznym. Drzwi wejciowe z portyku do sieni ozdobione s filarkami z motywem herm oraz koatkami w formie splecionych doni. Dach czterospadowy kryty jest eternitem.

- Klasycystyczny, murowany z cegy, tynkowany LAMUS zbudowany zosta w 1 po. w. XIX. Nastpnie uleg dewastacji. Jest parterowy, na wysokich piwnicach rozdzielonych korytarzem, sklepionych kolebkowo-krzyowo i kolebkowo z lunetami. Naroa ujmuj boniowane lizeny. Od frontu wybudowano ganek o dwch kolumnach i dwch pkolumnach toskaskich, zwieczony trjktnym szczytem. W cianach szczytowych i szczytach przebito pkoliste okna. Drzwi klepkowe nabijane s gwodziami. Dach naczkowy pokryto eternitem.

- KAPLICZK PRZYDRON wzniesiono w 1 po. w. XIX. Jest ona murowana z cegy, tynkowana, czworoboczna. Trzykondygnacjowa konstrukcja, przepruta jest w grnej czci czterema pkolicie zamknitymi arkadami. Daszek namiotowy pokryto blach. Wewntrz znajduje si rzeba w. Jana Nepomucena z 1 po. w. XIX.

SINOKA
- KAPLICA PODWORSKA wzniesiona zostaa w. XVII-XVIII. Jest orientowana. Drewniana budowla o konstrukcji zrbowej wzmocnionej lisicami, stoi na ceglano-kamiennej podmurwce, jest oszalowana. Nawa posiada plan zbliony do kwadratu, prezbiterium jest wsze, zamknite trjbocznie, z kwadratow krucht od pn., od zach. mieci si szeroka, prostoktna kruchta. Wntrze kryte stropem. Chr muzyczny jest drewniany, wsparty na czterech supach, z balustrad aurow z tralek wycitych z desek. Na belce tczowej wisi krucyfiks barokowy z XVIII w. oraz gwki aniokw i dwie hermy kobiece pnorenesansowe z 1 po. XVII w. Dach nad naw jest dwuspadowy z trzeci poaci od zach., nad prezbiterium wielopoaciowy, nad zakrysti i krucht pulpitowy. Kryje je gont. Na kalenicy nad naw znajduje si czworoboczna wieyczka na sygnaturk, zwieczona namiotowym, gontowym daszkiem.
Otarz gwny pochodzi z ok. po. w. XIX. Obraz z otarza przedstawia Matk Boskie z Dziecitkiem. Balustrada przed otarzem jest barokowa i pochodzi z XVIII w. Dwa pnorenesansowe otarze boczne pochodz z 2 w. XVII w.: lewy z obrazem w. Anny Samotrze malowany na desce z koca XVI w. lub 1 po. w. XVII, przemalowanym w zwieczeniu oraz z postaciami w. Piotra i Jana Ewangelisty z 2 w. w. XVII w owalnych medalionach w uszach. W prawym otarzu w zwieczeniu znajduje si obraz Mczestwa w. Andrzeja z w. XVII, podklejony obrazem przedstawiajcym martw natur z winogronami zapewne z XVII w., szkoy woskiej.
awki pochodz z XVII w. Klcznik, komoda i kufer podrny z XVIII w., skrzynia z 1 po. w. XIX, feretrony z ok. po. w. XIX, z dwustronnymi obrazami ludowymi z tego czasu. Rzeba barokowa w. Jana Nepomucena pochodzi z XVIII w.
Na cmentarzu kocielnym znajduje si nagrobek rodziny Buczyskich, klasycystyczny z ok. po. XIX w. z tablicami m.in. Kacpra (zm.1834) oraz pniejszymi.

- Drewniany, otynkowany DWR zbudowano w pocztku w. XIX dla Buczyskich, po 1900 r. by w posiadaniu Filewiczw. Zosta gruntownie odremontowany i przeksztacony po ostatniej wojnie. Jest on parterowy, siedmioosiowy z mieszkalnym poddaszem, na planie prostokta z czterokolumnowym gankiem od frontu, zwieczonym trjktnym szczytem. Od tyu posiada nowsz werand. Ukad wntrz jest dwutraktowy z sieni na osi. Dach naczkowy z dymnikiem i nowsz facjat od frontu pokryto gontem.

- Zachoway si resztki parku krajobrazowego z 1 po. w. XIX, na wsch. od dworu, z okazami starodrzewu otaczajcego kaplic.

- Drewniany, o konstrukcji zrbowej SPICHLERZ zbudowano w kocu w. XVIII. Jest on parterowy, z uytkowym poddaszem, na planie prostokta z podcieniem na supach wzdu elewacji zach. W cianach szczytowych znajduj si okapy osonite gontem oraz kwadratowe okna, z elaznymi paskownikami z zadziorami. Dach namiotowy pokryto gontem. Obecnie dwr jest uytkowany przez Instytutu Dowiadczalnego Sadownictwa

STANISAWW
- Drewniany na ceglanej podmurwce, otynkowany DWR parterowy, wzniesiony zosta w 1 po. w. XIX zapewne dla Prdzyskich, by moe w miejscu usytuowania dworu zbudowanego ok. po. w. XVI dla Bony. Jest siedmioosiowy, na naroach boniowany. Posiada dwutraktowy ukad wntrza. Od frontu ma nowszy ganek, a od pn. resztki tarasu. Dach naczkowy pokryto blach. W otoczeniu dworu znajduj si resztki starodrzewu.

- W rynku znajduje si ZAJAZD klasycystyczny, murowany z cegy, tynkowany. Zbudowano go w latach 1813-16, w miejscu drewnianej karczmy, spalonej w 1794 r. Uleg zniszczeniu w 1944 r. Odbudowano go w latach 1958-62. Jest on parterowy, na piwnicach sklepionych kolebkowo. Wzniesiony na planie litery L, z przedsionkiem od wsch., na osi krtszego skrzyda. Wntrza zostay przebudowane. ciany s boniowane z uproszczonym belkowaniem, okna posiadaj pkoliste zamknicie. Od zach. wejcie znajduje si we wnce zamknitej koszowo. Dachy czterospadowe z dymnikami pokryto dachwk.

WIELGOLAS
Zachoway si RESZTKI PARKU krajobrazowego z 1 po. w. XIX, wok nowszego dworu murowanego, wzniesionego dla Wyleyskich. S tu okazy starodrzewu, obszerna polana, staw od zach. oraz wzgrzem w czci wsch.

ZGLECHW
- Drewniany, oszalowany DWR wzniesiono zapewne w kocu w. XVIII. W XIX w. by wasnoci Bogusawskich. Uleg znieksztaceniu w XX w. Jest parterowy. Pierwotnie kryty by czterospadowym dachem gontowym.
- Na zach. od dworu znajduj si RUINY LAMUSA wzniesionego zapewne w. XVIII. Jest on murowany, na planie prostokta, pierwotnie z podcieniem kolumnowym w cianie szczytowej od wsch. i dwoma pomieszczeniami w kadej kondygnacji, nakrytymi sklepieniami kolebkowymi z lunetami, ktrych resztki zachowane s w gbokich piwnicach.