ZABYTKI   OLSZTYNA

KOCIӣ w. Jakuba (od 1945 r. konkatedralny), gotycki, z cegy, wznoszony etapowo od 1380 do 1445 r., sklepiony w 1. po. XVI w., dobudowa wiey ok. 1562-96, restaurowany w latach 1866-68, arch. Nring, wedug wskazwek Ferdinanda von Quasta i Friedricha Augusta Stlera. Halowy bez wyodrbnionego prezbiterium, przekryty sklepieniami sieciowymi i krysztaowymi, z wie frontow ujt par kaplic.

PAACYK archiprezbitera pierwotnie barokowy, zbudowany w latach 1771-72, wielokrotnie przeksztacany, pitrowy z ryzalitem frontowym.

KOCIӣ Serca Jezusowego neogotycki, zbudowany w latach 1901-03, proj. Fritz Heitmann; halowy z wie frontow i dwiema wieami ujmujcymi prezbiterium.

KOCIӣ w. Jzefa, neoromaski, zbudowany w latach 1912-13, proj. Fritz Heitmann; bazylikowy, na rzucie krzya aciskiego z omiobocznym masywem na przeciciu naw i dwuwieow fasad.

KAPLICA Jerozolimska, pierwotnie pnogotycka, ceglana, z 1. po. XVI w., gruntownie przebudowana w 1609 i 1776 r.; salowa.

KOCIӣ ewangelicki, neogotycki, zbudowany w latach 1876-77, proj. Puhlmann; salowy z wie frontow.

RATUSZ (stary) pierwotnie barokowy, zbudowany w latach 1623-24, przeksztacony midzy 1766 a 1770 r., rozbudowany o skrzyda boczne w latach 1927-28, odbudowany po 1945 r.

RATUSZ (nowy), neorenesansowy, zbudowany w latach 1912-15, proj. Boldt i Zeroch; trzypitrowy, z wielokondygnacjowymi szczytami i wie wysokoci 60 m.

STAJNIA, tzw. Spichlerz, ul. Kotaja 14, konstrukcji szachulcowej, zbudowany na przeomie XVIII/XIX w., w cigu murw miejskich, ob. siedziba SARP.

ZABUDOWA MIEJSKA: na starym miecie wok Rynku domy wzniesione po 1945 r. na starych fundamentach i w formach nawizujcych do przedwojennej zabudowy - domw dwupitrowych, podcieniowych ustawionych szczytowo. W innych czciach miasta zachowane liczne przykady kamienic i willi z koca XIX i pocz. XX w. m.in. ul. Dbrowszczakw, Mickiewicza, Pieninego i Warmiska.

MURY OBRONNE, zbudowane przed 1400 r., zachowane fragmentarycznie z pozostaociami baszt. Brama Wysoka, z koca XIV w., nadbudowana w pocz. XV w., odbudowana po 1679 i w 1858 r.; czworoboczna czterokondygnacjowa.

ZAMEK kapituy warmiskiej, gotycki, z cegy i kamienia, wzniesiony w 5 etapach od ok. 1350 do ok. 1530, wielokrotnie naprawiany, powikszony o skrzydo wschodnie 1756-58, restaurowany w latach 1832-33, 1865, 1909-11. Na rzucie czworoboku z dwoma skrzydami gotyckimi od pnocy i poudnia, barokowym od wschodu, cian kurtynow od zach. i omiokondygnacjow wie w narou pd.-zach. W latach 1516-21 administratorem zamku by Mikoaj Kopernik. Muzeum Warmii i Mazur.


Olsztyn-Gutkowo (Gttkendorf) KOCIӣ gotycki, ceglany, z 4. w. XIV w., przebudowany m.in. w 1778 r.; salowy z wie frontow nadbudowan w drewnie z tego samego czasu.


Olsztyn-Track (Trautzig) DWR klasycystyczny, z 1. po. XIX w.; parterowy z pitrowym ryzalitem i frontowym gankiem arkadowym.