ZABYTKI   POWIATU   CHODZIESKIEGO

BUDZY
- KOCIӣ PARAFIALNY p. w. w. Barbary zosta zbudowany w 1849 roku w stylu neorenesansowym. Jest to koci murowany, orientowany, jednonawowy, z wie w fasadzie zachodniej. Otarz gwny z rzebami w. Stanisawa, Wojciecha, Barbary i Doroty pochodzi z drugiej wierci XVII wieku. Obraz Trjcy witej w otarzu pochodzi z przeomu XVIII i XIX w. W kociele znajduj si rwnie dwa boczne analogiczne otarze z koca XVIII wieku. Na nowej ambonie umieszczono pnogotyck rzeb Salwatora Mundi z pierwszej poowy XVI wieku. Do wyposaenia kocioa nale rwnie: obraz witej Rodziny malarstwa J. Bkowskiego z 1818 roku, ludowy krucyfiks, renesansowa monstrancja wieyczkowa z 1636 roku.
- KOCIӣ poewangelicki z 1881r. posiada otarz gwny z fragmentami z ok. 1700r. oraz tabernakulum pnorenesansowe z drugiej wierci XVII w.
- Parterowe, ustawione szczytowo DOMY z pierwszej poowy XIX w. maj konstrukcj szkieletow wypenion ceg lub glin.

CHODZIE
- KOCIӣ PARAFIALNY p. w. w. Mikoaja i Floriana zbudowany zapewne w kocu XV w.; zniszczony poarem w 1754 r. odbudowany rok pniej i restaurowany w roku 1830, 1906, 1930. Jest to koci pnobarokowy z zachowanymi murami pnogotyckimi; murowany i otynkowany. Do jednonawowego kocioa z prezbiterium i kaplicami przy pnocno-zachodnim naroniku nawy przylega wieyczka schodowa z 1775 r. Kaplice otwarte s do nawy arkadami; ponad ukami arkad bogata dekoracja stiukowa z tablicami herbowymi i rokokowym ornamentem. Chr muzyczny posiada rwnie dekoracj stiukow z motywami rokokowymi. Wyposaenie kocioa rokokowe z XVIII i XVIII w. Otarze kaplic bocznych: Matki Boskiej oraz Matki Boskiej nienej, witej Trjcy, w. Antoniego posiadaj sukienki srebrne pnobarokowe lub rokokowe z koca XVII i pocztku XVIII w.
DZWONNICA zbudowana w 1840 r. i przebudowywana w 1862 i 1866 roku jest pnoklasycystyczna, murowana i otynkowana.
- Zachowane kamienno-ceglane mury pnogotyckiego ZAMKU, wzniesionego prawdopodobnie na przeomie XV i XVI w. wykorzystano przy budowie obecnej fabryki porcelany.
- DOMY TKACZY, ustawione szczytowo pochodz z przeomu XVIII i XIX wieku. Cz posiada konstrukcj szkieletow, cz jest murowana i otynkowana. W niektrych domach zachoway si czarne kuchnie i belkowane stropy. Drewniane warsztaty rzemielnicze i lamusy pooone na tyach domw maj przewanie konstrukcj zrbow i szczyty o konstrukcji zrbowej.

JAKTOROWO
- KOCIӣ PARAFIALNY p. w. w. Anny wzniesiony w latach 1763-73 posiada konstrukcj szkieletow wypenion otynkowan ceg. Wiea kocioa zwieczona jest hemem cebulastym z latarni. We wntrzu z XX wieku znajduje si wyposaenie barokowe z XVIII wieku. Koci posiada rwnie rokokowy krucyfiks oraz rzeb Chrystusa Zmartwychwstaego z drugiej poowy XVIII w., monstrancj barokow z pocztku XVIII w. i kielich z drugiej poowy XVII w. z cech Torunia.
- Pnoklasycystyczny, parterowy, murowany i otynkowany DWR zbudowano w pierwszej wierci XIX w.

MARGONIN
- KOCIӣ PARAFIALNY p. w. w. Wojciecha wzniesiony w pocztkach XVII w., zniszczony w 1737 r., zosta odbudowany w latach 1753-55. Jest to koci pnobarokowy na murach z pocztku XVII w.; murowany z cegy, otynkowany. Trjnawowy, halowy. We wntrzu odnajdujemy elementy dekoracji rokokowej oraz stylu regencji. Do wyposaenia kocioa nale midzy innymi: trzy otarze i trzy konfesjonay rokokowe z drugiej poowy XVIII w., portret trumienny z koca XVII w.
Klasycystyczna, murowana i otynkowana DZWONNICA z przeomu XVIII i XIX w. jest dwukondygnacjowa z BRAM przelotow w czci dolnej. Dzwon pochodzi z 1790 roku.
- Dwa DOMY przy rynku (Rynek 1 i Rynek 25), ustawione szczytowo s pnobarokowe z przeomu XVIII i XIX w., posiadaj konstrukcj szkieletow.

MARGONIN - wie
- Stary DWR z drugiej poowy XVIII w. zosta w latach 1842-52 obudowany z trzech stron skrzydami neogotyckiego paacu.
- W PARKU zaoonym w 1787 r., czciowo przeksztaconym i powikszonym w pierwszej poowie XIX w., atrakcj s okazy starodrzewia.
Margonin-wie z miastem czy aleja lipowa dugoci okoo dwch kilometrw, zaoona okoo 1765 r. przez generaa Franciszka Skrzewskiego.

OLENICA
- PAAC pooony w rozlegym parku z XVIII w. usytuowany jest na wzgrzu. Jest to budowla neorenesansowa, zbudowana okoo poowy XIX w., murowana i otynkowana. Paac jest jednopitrowy, wysoko podpiwniczony o niskim dachu.
- Pooony w parku, w pobliu paacu klasycystyczny DWR pochodzi z pierwszej wierci XIX w. Dwr jest parterowy z mieszkalnym poddaszem; posiada dwa kominy butelkowe.

MIOWO
Neoromaski, murowany KOCIӣ PARAFIALNY p. w. w. Magorzaty zosta zbudowany w 1903 r. Koci posiada monstrancj regencyjn z 1729 r., pacyfika w ksztacie krzya z trzeciej wierci XVII w. oraz dzwon z 1626 r.

SOKOOWO BUDZYSKIE
- Drewniana DZWONNICA o konstrukcji supowej, czciowo oszalowanej pochodzi z XVIII w.
- Zbudowana okoo 1800 r. drewniana CHAUPA posiada konstrukcj sumikowo-tkow i szkieletow.

STRZELCE
PAAC wedug projektu Fryderyka Augusta Stlera zbudowano w 1844 r. na miejscu dawnego, spalonego w 1840 r. Jest to budowla neorenesansowa, murowana, otynkowana. Korpus gwny paacu poczony jest parterowym skrzydem z czterokondygnacyjn wie z bram przejazdow. Wiea ta zwieczona jest attyk z akroteriami.

SZAMOCIN
KOCIӣ poewangelicki, murowany, o cechach pnoklasycystycznych i neoromaskich wzniesiono w latach 1817-35 i przebudowano gruntownie w 1879 r. i w 1913 r.

UJCIE
- KOCIӣ PARAFIALNY p. w. w. Mikoaja, neobarokowy, murowany, pochodzi z 1906 r. Do wyposaenia kocioa naley monstrancja wieyczkowa z koca XVI w.
- KOCIӣ poewangelicki o konstrukcji szkieletowej wypenionej ceg zbudowano w latach 1851-52 i przebudowano w latach 1927-29.
- PLEBANIA, rwnie o konstrukcji szkieletowej wypenionej ceg, pochodzi z poowy XIX w.

WYSZYNY
- KOCIӣ PARAFIALNY p. w. Matki Boskiej Pocieszenia zosta przebudowany w latach 1824-25 z dwukondygnacjowego spichlerza wzniesionego w kocu XVIII w. Jest to koci murowany z kamienia amanego.
- Figura przydrona z rzeb w. Wawrzyca.

ZO
- KOCIӣ PARAFIALNY p. w. w. Marcina wzniesiony w 1749 r. by wielokrotnie restaurowany (1793, 1845, 1873, 1927, 1959-69). Jest to budowla o konstrukcji szkieletowej wypenionej ceg z fasad ceglan z pocztku XX w. Do barokowego i rokokowego wyposaenia kocioa nale midzy innymi: predella z pierwszej poowy XVII w., chrzcielnica i konfesjona, krucyfiks procesyjny, sze drewnianych lichtarzy (poowa XVIII w.).